МОНГОЛЫН АНТИСИСТЕМ ХИЙГЭЭД ХИМЕРҮҮД

Би ийм явдал болно гэдгийг мэдээд аль 2009 онд суут Л.Н.Гумилёвын “Дэлхий шим мандал хийгээд угсаатны нийлэгжилт” алдарт бүтээлийг аль 2009 онд бүтнээр нь орчуулаад блогтоо тавьсан билээ. Одоо ч миний ganaa.mn блогт байгаа. Манайхан Гумилёв, Гумилёв гэж хамгийн их орилох боловч бэлэн орчуулаад өгчихсөн юмыг уншина гэж даанч байхгүй. Уншсан ганц нэг нь бараг юу ч ойлгохгүй. Монгол сэхээтнүүд худал хуцаж, цэцэрхэхээс өөр юм юу ч мэдэхгүй, бас чадахгүй. Ингээд Л.Н.Гумилёвыг үндэслэн манай нийгмийн өнөөгийн байдлыг тайлбарлахаар шийдэв. Гэхдээ энэ удаад нэлээд ялгаатай “үндэстэн”, “угсаатан” гэсэн хоёр ойлголтыг хялбарчлах үүднээс “адилхан” мэт авч үзэв. Сэхээтнүүд нь хүртэл үндэстэн, угсаатнаа ялгахгүй болохоор надад ингэхээс өөр арга алга…

Антисистем хийгээд химерүүдийн тухай
Л.Н.Гумилёв угсаантны нийлэгжилтийн онолтойгоо хамт антисистемийн онолыг ч бас бүтээсэн юм. Манайхан болохоор эхний нэрийг л хальт мэднэ, удаахыг нь бол огт мэдэхгүй. Антисистем нэр томъёог би хэд хэдэн удаа хэрэглэсэн боловч монголын сэхээтэн нэрт балайнууд судлаач Ганаагийн уур нь хүрээд “анти” гэсэн үг нэмчихэж гэж “ойлгох” бөлгөө. Уучлаарай эрхэмүүдээ, би хэзээ ч, ямар ч тохиолдолд шинжлэх ухааны бус нэр томъёо хэрэглэдэггүй.
Ингээд Гумилёвын “антисистемийн” ойлголтуудыг ахин товч тайлбарлахаар шийдэв.
Хялбарчлан өгүүлбэл: Хэрэв манай нийгмийг амьд организм буюу систем гэж үзвэл антисистем бол түүнд ургасан хорт хавдар юм. ХОРТ ХАВДАР. Харин яг шинжлэх ухааны тодорхойлолт нь: нийгмийн гишүүдэд нийтлэг ертөнцийг үзэх үзлийг сөрсөн сөрөг үзэл бодол, үйлдэлтэй хүмүүсийн системлэг бүхэллэг юм.
Антисистем өөрийн гэсэн үзэл сурталтай байдаг бөгөөд энэ нь ямар нэг хийсвэр зорилгын үүднээс бодит ертөнц хийгээд түүний олон янз байдлыг үгүйсгэдэг нийтлэг шинжтэй байдаг. Ийм сургааль номлол эсвэл ертөнцийг өөрчилнө гэж уриалан дуудах боловч үнэн хэрэг дээрээ түүнийг эвдлэн сүйтгэдэг, эсвэл хүнийг өөрийгөө сүйрүүлэн бодит байдлын хүлээсээс гарахыг шаардаж байдаг. Аль аль нь явж явж “үл оршихуй” гэсэн нэг л үр дүн үзүүлдэг. Гумилёв “небытие” буюу монголоор үл оршихуй гэсэн энэ үгийг гүн ухааны болон бодит утгын аль алинаар нь хэлсэн. Антисистемд үйлдлээ нуух, тэмцлийн худал хуурмаг аргууд хэвшмэл байдаг.
Үүний дараа Л.Н.Гумилёв “химера” гэсэн ойлголт оруулж ирсэн юм. Химера гэдэг нь эртний Грек домогт арслан толгой, хүзүүтэй, ямаан бие, сүүлтэй, могой хэлбэрийн аймшигт амьтан юм. Монголоор бол утгагүй, балиар, адгийн махчин амьтныг хэлдэг.
Харин Гумилёвын онолд угсаатны гаж хэлбэр, үл авцалдах угсаатны нийлэгжилтийн бүтээгдэхүүн гэж үздэг. Химерүүд угсаатны хамаарлаа алдсан байдаг. Иймээс тэднийг угсаатны уламжлалаа алдсан, угсаатны шинж чанар байхгүй, үндсэн угсаатнаасаа бүрэн тасарсан бүлэг гэж үздэг.
Химерүүд өөр хоорондоо огт үл авцалдах зан үйл гаргаж, үйлдэл нь ямар ч системгүй байдаг. Химерүүдийн энэ адгийн үйлдлийн улмаас нийгэмд байх ёстой нэгдмэл менталь шинжийн оронд нийгэмд үзэл бодол, төсөөлөл, үнэлэмж, таашаалын бүрэн замбараагүйдэл (хаос) тогтдог. Энэ хөрсөн дээр нийгмийн эсрэг буюу системийн эсрэг үзэл суртлын хор урган цэцэглэдэг.
Угсаатан дасан зохицсон өвөрмөц дадал зуршил, соёлоо гээснээс болж хүн ам нь тэжээгч ландшафт-аасаа тасран салдаг. Энэ ландшафт гэдгийг байгаль орчин гээд одоохондоо ойлгочих.
Химерүүд гадна талаасаа угсаатны хэсэг мэт харагдавч бие даан хөгжих чадваргүй, тэд хэсэг хугацаанд оршин тогтнох боловч дараа нь задран алга болдог. Үүнийг Гумилёв “аннигиляци” буюу “устах” гэсэн физикийн нэр томъёогоор илэрхийлсэн.
Химерүүд нийгэм, үндэстнийг сорж, шулж, ханаж идэхийн хамт бие биенээ байнга алж иддэг. Чингэхдээ дуустал иддэг. Иймээс химерүүдийн гүнд үүссэн антисистемүүд эсвэл заавал цус урсгасан мөргөлдөөн өдөөж байдаг, эсвэл химерүүд хөрш угсаатны золиос болдог гэдгийг Л.Н.Гумилёв олон удаа онцлон дурдаж байсан.
Химерүүд эрүүл угсаатны биед хорт хавдар мэт оршиж, зөвхөн түүнийг сорон мөлжиж амьдрах бөгөөд ямар ч бүтээлч ажил хийдэггүй. Химерүүд хоёр янз байдаг. Нэгдэх нь идэвхигүй буюу бэртэгчин хэлбэрээр оршино. Удаах нь түрэмгий буюу залгигч хэлбэрээр оршин байна.
Л.Н.Гумилёв химерүүдийг сульдсан амьтны бие дээр үрждэг бузар паразиттай зүйрлэсэн ба тэд нөгөөх угсаатнаа үхэхээс нааш салдаггүй. Тэгээд бүгдээрээ хамт үхдэг.
Монголын антисистем
Одоо би дэндүү ойлгомжтой тайлбарласан гэж бодож байна. Өмнө нь би тайлбарлах оролдлого хэд хэдэн удаа хийсэн боловч манайхан тоогоогүйгээр үл барам над руу “хоосон онол”, “номын цагаан солиотой”, “шизотой” гэхчлэн сүрэглэн дайрсан. Үүнд монголын химерүүд, антисистемүүдийн оролцоо байсан л байх. Гэхдээ л манай ард түмэн юмыг тулсан хойно нь ойлгодог үнэн тэнэг ард түмэн ш дээ…
Ганц Л.Н.Гумилёв ч биш, системийн ямар ч онолуудыг аваад үзэхэд Монголын нийгэм, үндэстний байдал нэн аймшигтай харагддаг. Эдүгээ “онол ном” болоод байх өчүүхэн ч шаардлага байхгүй.
Монголд төр засаг гэж аль эрт байхгүй болсон бөгөөд эрх баригч нэртэй химерүүд хуваарьгүй ноёрхон, антисистем болж хувираад Монголын нийгэм, үндэстнийг хорлон хөнөөж байгааг эдүгээ ямар ч монгол хүн харах болов. Монголын өнөөгийн төр, намууд бол антисистем, өнөөгийн эрх баригчид бол химерүүд мөнөөсөө мөн.
Үүнийг өнөөдөр мэдэж байгаа юм биш, харин нийгмийн үндсэн системээс ялгахгүй, түүнд ийм ноцтой хор хохирол учруулна гэж итгэхгүй явсан юм. Харин одоо бол “бүх асуудал” ойлгомжтой, эдүгээ химерүүд бие биенээ барьж идэх хэмжээнд хүрчээ.
Гагцхүү олон жилийн турш санаатайгаар явуулсан хорлогчинтой либерал үзэл суртал хийгээд бусад олон суртал номлолын нөлөөгөөр монголын нийгэм атомжин задарч, хувь хүнийг бэртэгчин шинжтэй болгож, түүний нийгмийн идэвхи оролцоо, эвлэлдэн нэгдэх боломжийг үгүй хийсний улмаас тэд харьцангуй удаан тогтоод байна.
Гэвч нийгэм, ард түмнийг мөнхөд шулан мөлжиж амьдрах боломж химерүүдэд байхгүй. Тэд сайн дураараа яваад өгсөн тохиолдолд хүн төрөлхтний түүхэнд нэг ч байгаагүй. Иймээс тэднийг заавал түлхэн унагаж байж угсаатан өөрийгөө авардаг.
Тэднийг Монголын нийгэм, угсаатны системээс аннигиляци хийж устгавал зохих ба энэ цаг нэгэнт болсон. Энэ аргыг зааж өгөх нь монгол судлаач миний бүрэн эрх, ариун үүрэг мөн.
Монголчууд одоо яах вэ ? гэж дандаа асуудаг. Хамгийн эхлээд монголчууд өөрөөсөө асуух ёстой. Телевиз үзэх, нетээр сэтгэгдэл бичих, гэртээ үглэхээс цаашгүй байгаа тохиолдолд мянган хариулт өгөөд нэмэргүй. Эрхбиш энэхүү бэртэгчин, идэвхигүй байдал арилж байгаа, манай ард түмэн зүүд зэрэглээнээсээ салж байгаа гэж бодож байна.
“Үндэсний өөрийн ухамсар байхгүй ард түмэн бол дээр нь бусад ард түмэн ургадаг өтөг шивх мөн” гэж Хаант Оросын төрийн зүтгэлтэн Петр Столыпин тун гайхалтай онож хэлсэн байдаг.
Химер, антисистемүүдээ хэвээр нь үлдээе, байлгаад байя ч гэсэн тэр новшнууд чинь хорлон сүйтгэх, эвдэн устгах, идэж уухаас өөрийг мэдэхгүй, чадахгүй байгааг монголын ард түмэн хангалттай харсан.
Антисистем хийгээд химерүүдийг сөрөн зогсож, шинийг хийж чадах цорын ганц хүч нь угсаатны оргилох лугшилт, түлхэлт хийгээд түүнийг эхлүүлж чадах оргилуун хүмүүсийн зоримог, бодит үйлдэл байдаг юм. Ямар ч гэсэн би эхний удаад лугшилт, түлхэлт, оргилуун хүмүүс гэсэн гурван нэр томъёо хэлж өглөө. Бүгдээрээ шинжлэх ухааны нэр томъёо л доо.
Одоо Та нар ахиад асууна. Хаана байна ? Хэн хэн “оргилуун байна ? “Лугшилт, түлхэлт хэзээ эхлэхийм ? хэн эхлэмийм ? гэж. Харин энэ бол үнэндээ үлэмж бэртэгчин асуулт юм. Үнэндээ бол энд ямар ч нууц байхгүй. Гэхдээ Та өчүүхэн төдий нийгмийн идэвхи гаргахад л хялбархан мэдэж болно. ТУН УДАХГҮЙ НЭГ ЮМ БОЛНО…
Манайхан “нэг юм болно” гэж тодорхойгүй ярьдаг заншилтай. Энэ нөхцөлд антисистем хийгээд химерүүд юу хийхээ мэддэггүй бол БИД энэхүү “нэг юмны” зүй тогтол хийгээд түүний хувилбаруудыг сайн мэднэ, түүнд их эртнээс бэлтгэсэн.
Та бол дан ганц атом биш, харин монгол үндэстний хувь заяаг тодорхойлогч амин сүнс мөн. Ингэж ойлгож байж Монгол үндэстэн, Монгол Улс оршин тогтдог юм. Энэ тохиолдолд Монголчуудад ирээдүйтэй гарц олон байгааг би батлан хэлж чадах байна.
Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
2015 оны 11 дүгээр сарын 04.