ЛЕНИНИЙ ХӨШӨӨНИЙ УЧИР

Хэрэв монголчууд тусгаар тогтнолдоо хайртай юм бол Лениний хөшөөг буцааж босгох ёстой. Баабарт тархиа угаалгасан Монголчууд коммунизмыг хараах болсон боловч тусгаар тогтнол социализм хоёрыг дэнсэлбэл мэдээж тусгаар тогтнол хамаагүй илүү үнэ цэнэтэй. Тэгээд ч социализм бидэнд нийгмийн ихээхэн том дэвшил өгсөн нь ямар ч маргаангүй. Энийг би нотлох болно. Би ч гэж дээ, манай түүх, Та бид төрсөн биеэрээ нотолно…
Баабар юу хэлсэн бэ
Энд хялбар болгох үүднээс Монголын бүх “ардчиллынхыг” Баабар гэж нэрлэв. Яагаад гэвэл тэр хамгийн мундаг “онолч” нь юм. Ингэхэд Баабар юу гэж хэлдэг вэ ?
1911 онд Монгол тусгаар тогтнолоо олоод аз жаргалтай сайхан байтал хаант Орос Хятад хоёр манайхыг дарамталж, Хиагтын шударга бус гэрээг тулган хүлээлгэж тусгаар тогтнолыг устгасан, дараа нь 1921 онд Зөвлөлт маягийн засаг тогтоож 70 жил колоничилж дарлаж байтал нь 1990 онд БИД гарч ирээд хувьсгал хийж ардчилал, эрх чөлөө олгож Монголчууд аз жаргалтай болсон. Ингээд Монголын тусгаар тогтнол 1990 онд эхэлж байгаа юм.
Ийм учраас Монголын тусгаар тогтнолыг “устгасан”, коммунист дэглэмд 70 жил зовоосон Лениний хөшөөг нураавал бүр ч их аз жаргалтай болно, Улаанбаатар хамгийн орчин үеийн хот болно. Урааа…
Ленин юу хэлсэн вэ
Манайхан Ленинийг тахин шүтэж байхдаа ч нэг их сүрхий уншиж байгаагүй гэдгийг би сайн мэдэх юм. Ер нь бол монгол хүн ном сургааль уншиж ойлгохдоо тун тааруухан гэдгийг хэлэх нь шударга хэрэг болно. Яахав, “сур, сур, бас дахин сур”, “бүх урлагийн дотроос хамгийн чухал нь кино юм” гэх мэт хялбар цээжилж болох юмыг нь бол болоод байдаг шиг байгаам. Цаашаагаа бол ёстой явахгүй…
Харин энэ дэлхийн суут сэтгэгчдээс Ленин шиг Монголын тусгаар тогтнолын асуудлыг ихэд анхаарч онолын хувьд ч, практикийн хувьд ч үндэслэсэн сэтгэгч ганц ч байхгүйг би батлан хэлж чадна.
Ленин 1911 оны сүүлчээс Монголын асуудлыг анхаарч эхэлсэн мэт байдаг. Энэ ч аргагүй байх. Уг асуудал нь гараад ирж байгаа юм.
Оросын Ажилчны Социал-Демократ намын бүх оросын YI (Прагийн) бага хурлаас гаргах “Орчин үеийн байдал, намын зорилтын тухай” тогтоолын төсөлдөө В.И.Ленин: “Европт улам бүр хойш түрэгдэж байгаа хаант засаг (Оросыг хэлж байна-Х.Д.Г.) эрх чөлөөний төлөө хувьсгалт тэмцэл хийж байгаа…Монголын эсрэг чиглэсэн колонийн ёсны түрэмгийлэл хийх замаар шунахай эрх ашгаа хангахыг оролдож байна” гэж хаант засгаа шүүмжилж эхэлжээ. Энд тэр Монголын талаар саналаа анх удаа илэрхийлж байна, тэгэхдээ асуудлыг намын хэмжээнд дэвшүүлэн тавьж байна. Ингэж Монголын асуудлыг Ленин нийт намын хэмжээнд гаргасан юм.
Энэ санаагаа Ленин хэд хэдэн өгүүлэлдээ дурдсан бөгөөд “Монголыг Орос “энхрийлэн тэвэрлээ” гэж ёжлон бичиж байсан юм. Нэгэнт үзэл санааны хувьд намын тогтоолд орсон л бол улс төрийн тэмцэл болон өргөжих нь тодорхой юм. Ямар манайхтай адил тогтоол гаргаад мартчихдаг маанаг юм гэж байхгүй л дээ.
1912 оны 11 дүгээр сард В.И. Ленин “Ажилчны депутатуудын хэлэх зарим үгийн тухай асуудалд” сэдэв бичиж Оросын IY Думын социал-демократ фракцид өгчээ. Үүгээр тус фракци тунхаглал гаргасан юм. Энэ тунхаглалд Оросын Засгийн Газрын гадаад бодлогод “…Монголыг булаан эзлэх” шунал байгааг эсэргүүцжээ. Энд Монголын асуудал улс төрийн тэмцлийн хэлбэрт орж байна. В.И. Ленин энэ сэдвээр өөрөө өгүүлэл бичиж Оросын Засгийн Газар “…сайн харилцааг зөрчиж, Монголыг эзлэн авах гэж байгаа” гэж буруушаажээ.
1913 оны 11 дүгээр сард “Ардыг гэгээрүүлэх яамны бодлогын тухай” өгүүлэлдээ В.И.Ленин Орос улс ардын боловсролд хөрөнгө гаргахгүй мөртлөө Монголд “дээрэм хийх балмад бодлогод зарцуулах зардлаараа…маш “баян” байгаа юм” гэжээ. Тэр өөр асуудал хөндсөн ч Монголыг анхаарч байсан нь эндээс харагддаг юм.
Дэлхийн I дайны үед В.И.Лениний онолын сэтгэлгээ ид хөгжсөн бөгөөд энэ үед Монголын талаарх түүний бодлого илт харагддаг юм. Нуугаад байх ч шаардлага байгаагүй.
Тэр 1915 онд дэлхийн I дайныг тодорхойлж тэр хэлэхдээ: “Оросын хаант засаг, эрх баригч ангиуд “Перс, Монгол, Азийн Турк, Константинополь, Галиц зэргийг эзлэн авах гэж эрмэлзэж байгаад оршино” дүгнэжээ. Энд Монголын асуудал дэлхийн дахины анхааралд орж байна.
Ингээд тэр 1915 онд “Социализм ба дайн” гэдэг алдарт товхимлоо бичсэн юм. Тэнд: “Оросын шинэхэн маягийн капитализм” ч гэсэн “…Монголын талаар явуулсан хаант засгийн бодлогыг үргэлжлүүлж байна” гэж дүгнэсэн юм. 1915 онд В.И.Ленин дайны талаар гаргасан уриалгадаа Оросын хаант засаг “Перс, Монгол зэргийг боолчлохыг эрмэлзэн дээрмийн дайн хийж байна” гэж шүүмжилсэн юм.
Ингээд хувьсгал дөхөв. Ирээдүйн стратегийг тодорхойлох шаардлага үүсэв. Суут хүн суут л байдаг юм. Баабараас тэнэг болоод л дэлхийн хувьсгал хийдэг юм биш л дээ. (Баабар гэж яг ганц Баабар бишийг санаж байгаа гэж найдаж байна.)
В.И.Ленин 1916 оны 10 дугаар сард “Марксизмыг дуурайх гээд хөглөсөн нь” суут зохиолоо туурвив. Тэнд: “Их Оросын ажилчид бид засгийнхаа газрыг Монгол, Туркестан, Персээс зайл гэж шаардах ёстой…” гэжээ. Гэхдээ энэ бол жишээ нь Монголыг Оросын пролетари нараас холд гэсэн хэрэг биш, харин “энэ бол дарлагдсан бүх орны, түүний дотор колониудын дарлагдсан бүх ангийг биднээс битгий тусгаарла, харин бидэнтэй аль болохоор ойртон нийл” гэсэн хэрэг гэж тайлбарлажээ. Улмаар тэр бодлогоо тулгасан байна: “колониудад тусгаарлах бүрэн эрх чөлөө, үнэхээр өөрөө засан тохинох эрх олгохыг засгийнхаа газарт шаардаж байна” гэжээ. Тэр үед Ленин аль хэдийн шаардах боломжтой байсан юм. Тэгээд В.И. Ленин хэлж байна: “Бид бол Монгол, Перс, египетчүүдтэй ойртон нийлэхийг бүх хүчээрээ чармайна”. Ингээд “ойртон нийлнэ” гэдгээ ийн тайлбарлаж байна: “Биднээс илүү дарлагдан хоцрогдсон эдгээр улс түмэнд… машин хэрэглэх, хөдөлмөрөө хялбарчлах, ардчилал, социализмд тэднийг шилжихэд нь туслахыг бид хичээнэ”.
Ингээд Октябрийн хувьсгалын өмнөхөн 1917 оны 6 дугаар сард “Оросын ажилчин тариачид бид Их Оросын биш (Туркестан, Монгол, Перс мэтийн) нэг ч газар нутаг буюу колонийг хүчээр барьж байлгахгүй” гэсэн суут үгийг хэлсэн юм. Хувьсгал хийх гээд толгой өөд татах завгүй байж Монголын талаар үг хэлэх ямар хэрэг байгаам ?! Тийм хэрэг байсан юм. Яагаад гэвэл Ленин Монгол цустай халимаг гаралтай хүн байсан юм ?!
Энд би Лениний онол практикийн үй түмэн бүтээлээс зөвхөн манайхны мэдэхгүй шахам хэсгээс өчүүхэн төдийг л толилуулж байна. Цаашаагаа бол судалж ч барахгүй их туурвил буй…
Тусгаар тогтнол хаана байна ?!
Одоо ноён Баабартангуудын шахалтаар бичсэн Монголын түүхээс аваад үзье.
“1912 оны намар Оросын Засгийн Газар Монголын засгийн Газартай шууд хэлэлцээ хийхдээ Монголын талыг дарамталсаар байгаад өөрийн орны бодлогыг тулган хүлээлгэж 11 дүгээр сарын 2-нд хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан байна. Энэхүү хэлэлцээрээр Оросын тал Монголын тусгаар тогтнолыг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрөхөөс зайлсхийсэн бөгөөд ялангуяа мөнхүү хэлэлцээрт хавсаргасан протоколоор Орос улс Монголыг колоничлох явдлаа бататгаж авчээ.” (Монгол Улсын түүх. Y боть. УБ. 2003.74-75 дах тал.)
Их сайн байна. Монголын “ардчилагч” Та нар В.И.Ленинтэй бүрэн санал нэг байгаа юм байна. Ленин Та нар яг адилхан хаант Оросын колоничлох бодлогыг шүүмжилж байна. Тэгвэл Та нар яах гэж Лениний хөшөөг буулгаж хаяад байгаа юм ?!
Ингэхэд Та нар Монголын тусгаар тогтнолын төлөө Ленинээс өөр ингэж их бичсэн ямар нэг суут хүнийг мэдэх үү ?! Энэ дэлхийн ямар сэтгэгч, онолч, улс төрийн зүтгэлтэн Монголыг ингэж тоож бичсэн юм ?! Яахав муулж бичсэн бол ганц нэг бий, харин Монголын ирээдүйн тухай ингэж их бичсэн хүн байгаа юу ?!
Одоо би “онол ном” ярихгүй. Тэгээд ч Та нарын дунд “онол” мэддэг ганц ч хүн байхгүй юм чинь юуг нь ярьдаг юм ?! Зүгээр л тухайн үеийн МОНТА, одоогийн МОНЦАМЭ агентлагийн жирийн мэдээнээс нэг л жишээ авъя.
1922 оны 10 сарын 2. Өргөө дэх буриад хорооны эмнэлгийн дүн бүртгэлээс үзэхэд сүүлийн гурван сард 2814 хүн эмнэлэгт үзүүлжээ. Өвчний төрлийг хувиар авч үзвэл тэмбүү яр 70 хувь, арьсны бусад өвчин 10 хувь байна. За “тусгаар тогтнол” чинь энэ байна. Би өмнө хэвлэлд гарсан үй түмэн тоо баримт дурдаагүй…
Ямар ч гэсэн бид XIX-XX зууны заагт мөхөж сөнөж байсан үндэстэн байсан нь ямар ч маргаангүй. Хэн биднийг хүний зэрэгт (үндэстний дэвшилд) хүргэсэн юм ?!
Одоо “геополитикийн” хэдэн эрэгцүүлэл хэлье.
1. Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглал 1949 онд батлагдсан. Түүнээс өмнө хүний эрхийн тухай яриа байж болохгүй.
2. Дэлхийн колонийн систем 1960-аад онд задарч эхлээд 1970-аад онд дууссан. Түүнээс өмнө колонийн тухай яриа байж болохгүй.
3. Тэгш эрх бол ихээхэн эргэлзээтэй асуудал. АНУ-д хар арьстнууд 1960-аад онд тэгш эрхтэй болсон. Түүнээс өмнө тэгш эрхийн тухай яриа байж болохгүй.
4. Хэлмэгдүүлэлт. “Оросууд” манайд орж ирээд дан ганц монголчуудыг хядаад байсан гэсэн суртал нэвтрүүлэг явцгүй. Яагаад гэвэл “оросууд” өөрсдөө ихээхэн хэлмэгдсэн. Сүүлийн үеийн судалгаагаар 1921-1954 онд Орост 642.980 хүн буудуулж, 2.369.220 хүн 25 хүртэл жил хоригдох ял авч, 765.180 хүн цөлөгдөж, нийт 3.777.380 хүн хэлмэгдсэн. Мөн Монголын тусгаар тогтнолын төлөө Халхын голд зөвлөлтийн 29.000 дайчин амь үрэгдсэн. Бид хамтдаа зовлон жаргалаа хуваалцсан, гэхдээ тусгаар тогтнолоо хамгаалж баталгаажуулж чадсан. Ленин 1924 онд нас барсан болохоор хэлмэгдүүлэлтэд ямар ч хамаагүй.
Монголчуудын тусгаар тогтнолын төсөөлөл үнэнхүү утгагүй. Яасан сайн юм, Та нар тусгаар тогтнох гэж байна уу, май гээд өгдөг тусгаар тогтнол гэж энэ дэлхийд байдаггүй. Ямар ч гарз хохиролгүй зүгээр авдаг тусгаар тогтнол хаа ч байхгүй.
Дэлхийн сэтгэгчид дундаас В.И.Ленин Монголын тусгаар тогтнолын онол практикийн асуудлыг анхааран судалж үндэслэсэн цорын ганц хүн юм. Монголчууд бид түүний онолын өв санг судлах үүрэгтэй нь ямар эргэлзээгүй. Ялангуяа түүний нийгмийн философийг судлах нь зүйд нийцнэ.
Ухаандаа В.И.Лениний “хоцрогдсон орны ард түмэнд капиталист хөгжлийн шат зайлшгүй тохиолдоно гэж үзэх нь буруу болно. Хоцрогдмол орнууд тэргүүний орнуудын пролетари нарын тусламжтайгаар зөвлөлт байгуулалд шилжин орж хөгжлийн тодорхой шатуудыг дамжин капиталист хөгжлийн шатыг алгасан коммунизмд шилжин орж чадна” гэсэн суут сургааль хөгжлийн гүн ухаанд зарчмын ихээхэн ач холбогдолтой.
Одоо ч гэсэн манайхан хөгжингүй орнуудыг “гүйцнэ” гэж яриад байгаа биз дээ. “Гүйцэх” юм бол “алгасах” ёстой болно. Ингээд Ленин рүүгээ “буцаад” ирдэг юм. Ер нь манайхны нусан буунууд хараагаад дийлчихдэг хүн биш л дээ, Ленин…
Харин ерөөс социализм, Монголын социализмын алдаа онооны тухай асуудал бол жич ярих асуудал мөн нь мэдээж хэрэг.
Тэнэглэл
Гэтэл юу вэ ?! Бат-Үүл дураак хотын дарга болонгуутаа Лениний хөшөөг нураагаад хаядаг байна ш дээ. Тэгэхдээ бүр шившигтэй. Лениний хөшөөг нураагаад Хятадын элчин дээр очиж уучлалт гуйдаг усан тэнэгийг ямар юмных нь улс төрч гэдэг юм. Тэр нэрт зохиолчийн хүүхэд ч энэ яваа насандаа арваас илүү ном уншиж үзээгүй нь ойлгомжтой. Хулигаантсаар байгаад таарсан юм шиг байгаам. Тэрнээс өөр олигтой амьтан байсан бол эрдэм сурахгүй юу…
Тэгвэл түүнд үүнийг хэн зааж өгсөн байж болохов ?! Олон долоон юм донгосч онол түүх ярих дуртайгаараа Ц.Элбэгдорж. Тэр эвлэлийн ажилтан байхдаа Лениний боть дандаа сугавчилж явдаг сүржин баагий байсан гэдэг. Тэхдээ юу ч ойлгоогүй, зүгээр л одооных шигээ рекламдаж явдаг жирийн нэг дураак л байхгүй юу. Тэхээр тэр ганц ч ном дуустал уншиж байгаагүй нь мэдээж. Ингээд Баабар үлдэж байгаа юм. Баабар болохоор ном болгоныг сэглэх боловч “ойлгосон” нь харин ганц ч байхгүйг би сайн мэднэ. Зүгээр л номнуудын гарчиг, энциклопедийн (нэвтэрхий толь) цуглуулгаас хэтрэхгүй…
Энэ гурван дураак нийлж байгаад Лениний хөшөөг буулгаад хаясан гэж би хардаад байгаа юм. Арай өөрөөр байж болох ч бараг л тийм. Аминдаа МАН-аас өшөөгөө авч байгаа санаатай. Тэгж болох л доо.
Тэгэхдээ тусгаар тогтнолоосоо өшөө авч болохгүй л дээ. Хамгийн инээдэмтэй нь монголын “ардчилагчид” тусгаар тогтнолын талаар Ленинтэй яг адилхан юм ярьчихаад дараа нь түүнийгээ “эсэргүүцээд” хөшөөг нь нурааж байгаад тэдний түүхэн эмгэнэл оршдог юм.
МАН гэж нэг дүүрчихсэн шаарууд. Ленин гэдгийг мэддэггүй юм шиг байгаам. Нэг их тусгаар тогтнол ярина, тэрийг нь “өгсөн” хүнээ өмөөрөхөөс айж байвал, тэгж чадахгүй бол Та нар сөнөх л хэрэгтэй дээ.
Лениний музейн барилгыг баар, зугаа цэнгэл, худалдаа арилжааны газар болгочихоод одоо ямар нүүрээрээ булаацалдаад байгаа юм ?! Анхнаасаа үзэл санаа, өв сангий нь аятайхан аваад явсан бол Та нарыг өмөөрөх ёс суртахууны үндэслэл байж л байсан ш дээ. Та нар тусгаар тогтнолоо үл хайрлах малууд болсон чинь эндээс тод харагдаж байна. Уг нь Та нарын “хаячихсан” үндэсний ардчилсан үзэл санааны “эх” тэнд байсан юмсан. МАН-ынхан Та нар Лениний музейд байсан монголын хоёр дахь том номын санг устгаж, байсан өрөөг нь эд барааны агуулах болгож, номон дээгүүр гишгэлж явсан усан тэнэг лаларууд гэдгийг чинь би сайн мэднэ. Костюм өмссөн сармагчингууд Та нарт мөнгө, албан тушаалаас өөр бодох юм байдаг юм уу ?!
Үндэсний ардчилсан шинжтэй, нийгмийн дэвшлийн үндэсний фронт болж байсан улс төрийн тэргүүлэх хүчнийг Та нар оюун санааны хомсдолтнуудын цуглаан, луйварчид наймаачдын төв болгож хувиргасан ялаа хүлээх цаг ойрхон буй. Одоо хаа байна МАН ? гэж би Та нараас асуух эрхтэй.
Ингээд энэ хоёр намын аль аль нь Монголын түүх, тусгаар тогтнолын талаар ямар нэг ойлголт байхгүй, иймээс ирээдүйн талаар ч ямар нэг бодлого байхгүй гэдгийг би батлан хэлж чадах байна. Хэрэв Монголын тусгаар тогтнолын талаар ямар нэг цэгцтэй үзэл бодол байхгүй бол Монголыг Улсыг хөгжүүлнэ гэж хэн эдэнд итгэх юм ?!
Монголын хөгжлийн асуудлууд, сүүлийн 100 жил, ялангуяа сүүлийн 20 жилийг онол, үзэл санаа, шинжлэх ухааны хувьд нэгтгэн дүгнэсэн нам байна уу ?! Байхгүй. Яагаад байхгүй гэвэл тэд онол үзэл санааны асуудлыг ор тас орхисон.
Өөрөөр хэлбэл Монгол Улс нүдээ аниад явж байгаа хүнтэй адил юм.
Одоо тархиа угаалгасан идэр дүү Дори нар намайг коммунист энэ тэрээр дуудаж харааж зүхнэ гэдгийг би сайн мэдэж байна. Гэхдээ “шинэ шашинтан” дураакуудаас Монголын тусгаар тогтнолыг үзэл санааны хувьд хамгаалж чадна гэдэгтээ би дэндүү итгэлтэй байна.
Хорин жилийн өмнө “орчин үеийн” байсан “идэр дүү Дори” нар шиг адгийн хоцрогдсон амьтан өнөөдөр энэ дэлхийд бараг алга. Дээр үеийн лам нар ч арай ийм мал шиг сэтгэдэг байгаагүй байх. Энэ Баабараас болж байхгүй юу…
Сүүлийн үед Монголд шинэ маягийн “шашин” гарч. Ц.Элбэгдорж, Э.Бат-Үүл, Баабар, Р.Гончигдорж нарыг шүүмжлэхээр л “ардчиллын эсрэг” болж муугаа үзэх шинжтэй. Ёстой хуцваа л байна шүү.
Хэдийдээ энэ хэд “ардчилал” болчихсон юм ?! Ийм “шинэ шашин” гаргачихаад тэрийгээ онол монол гэвэл Та нар ёстой яршиг л байна…
Эдүгээ Монголчуудын өмнө тусгаар тогтнолын бэлэгдэл болсон В.И.Лениний хөшөөг буцааж босгох уу, эсвэл түүнийг устгасан Сүй Шү жаны хөшөөг босгох уу гэсэн асуудал тулгарч байгаа юм.
Асуудлыг арай өөрөөр аваад үзэж ч болно. Лениний хөшөөг нурааснаараа ноён Бат-Үүл (Элбэгдорж, Баабар) 1912 оны Орос-Монголын болон 1914 оны Гурван улсын гэрээг “чин шударга” болсон гэдгийг хүлээн зөвшөөрч байгаа юм. Тэгвэл Монголын түүх огт өөрөөр бичигдэж 1990 оны хувьсгал гарах ямар ч шаардлага гарахгүй. Тэд үүнийгээ амаараа хэлээгүй ч үйлдлээрээ нотолсон. Хятадын элчин дээр очиж уучлал гуйн бүр “баталгаажуулсан”. Тэхээр Сүй Шү жаны хөшөөг босгож таарч байна…
Тэгээгүй юм бол тусгаар тогтнолын талаар үзэл санаа бүрэн нийлж байгаа, түүнийг олгосон Лениний хөшөөг тэд нураах ёсгүй. Ямар ч гэсэн Ленин бол Монголын тусгаар тогтнолын гадаад бэлэгдэл учраас монголчууд түүний хөшөөг буцааж босгох ёстой.
Бидний туулсан капиталист биш хөгжлийн зам бол дундат эртний үлэмжийн хоцрогдлыг ахар богино хугацаанд даван туулж, нийгмийн болон үндэсний дэвшилд зэрэг хүрч, тусгаар тогтнолоо баталгаажуулсан гайхамшигт үлгэр жишээ болсон бөгөөд одоо ч гэсэн түүний дэлхий дахины ач холбогдол нь хэвээрээ байна.
Үүнийг үгүйсгэх гэж 20 гаруй жил оролдсон боловч түүнийгээ нотлох, орлуулах онолын болон практикийн ямар ч үндэслэл одоо болтол гаргаагүй байна, гаргах ч боломж байхгүй юм. Хоосон чалчаа үгээр шинжлэх ухааныг орлуулдаг үе чинь өнгөрсөн.
Одоо бид Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийг сонгох гэж байна. Монгол Улсын тусгаар тогтнол бол Ерөнхийлөгчийн хамгийн их анхаарах асуудал мөнөөс мөн. Тэхээр Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчид Монгол Улсын тусгаар тогтнолын гадаад бэлэгдэл Лениний хөшөөнд хэрхэн хандахыг харах л үлдэж байна. Энэ бол яав ч жижиг асуудал биш, энэ бол нэг хөшөөний асуудал биш, онол номын асуудал биш, харин Монгол Улсын амин чухал асуудал…
Монгол Улсынхаа Тусгаар тогтнолын зарчмын асуудлаар Ерөнхийлөгчөө шалгахаас өөр юугаар шалгах билээ…
Судлаач Х.Д.Ганхуяг
2013 оны 6 дугаар сарын 3.

About Ганаа
СУДЛААЧ ДАШЗЭВЭГИЙН ГАНХУЯГ 1954 онд Налайх хотод төрсөн. 1962 – 1972 онд Налайхын дунд сургууль, 1972 – 1977 онд МУИС –ийн Инженер – эдийн засгийн сургууль, 1987 – 1990 онд Болгар Улсын Нийгмийн Ухаан, Нийгмийн Процессын Удирдлагын Академи төгссөн. Нийгмийн Ухааны Институтэд эрдэм шинжилгээний ажилтан, УИХ-ын дэргэдэх Судалгааны Төвийн захирал, УИХ болон ЕТГ–т улс төрийн зөвлөх, референтын ажил хийж байсан. 1996 -1998 онд МАХН-ын Удирдах Зөвлөлийн гишүүн байснаа өргөдлөө өгч сайн дураараа огцорсон. Төр засгийн болон намын удирдагчдын талаар шүүмжлэлт өгүүлэл бичсэний учир ажлаас 5 удаа халагдсан. Мөн энэ шалтгааны улмаас 2004 онд МАХН-аас хөөгдсөн. Монгол Банкнаас их хэмжээний мөнгө алга болсон асуудлыг тэргүүн хатагтай О.Цолмонтой холбон бичсэний учир Монгол Банкны Ерөнхийлөгч асан О.Чулуунбатыг гүтгэсэн хэргээр 2006 онд шүүхээр шийтгүүлсэн. Олон улсын болон үндэсний хэмжээний олон судалгаанд удирдагч, үндэсний зөвлөх, багийн гишүүнээр ажиллаж байсан. Одоо чөлөөт судалгаа, системийн анализ эрхэлдэг. Эхнэр, хүү, охин нарын хамт амьдардаг.

98 Responses to ЛЕНИНИЙ ХӨШӨӨНИЙ УЧИР

  1. Enkhbold says:

    Yag l unen-g ni helsen bn Mongol uls XX zuun- eheer hamg-n iheer hotsrogdson sonoj baigaa undesten bsan yum nasand hursen hunii 70% tembuu aris ongo ovchtei dundaj naslalt 35 shashin muhar shushigt buren avtsan nasand hursen 3 eregtei hunii 1 ni lam ingej suirch bsan uls-g Orosuud uls shig uls bolgoj tusgaar togtnuulsan ni yah argagui tuuhen unen. Ter ued 550.000 orchim baisan humuus-g 50 han jil dotor 2.5 say bolgoson yum ooroor igej hurdan osoj nemegdsen undesten hunii tuuhend baihgui yum tovchhondoo bol ih gurnii uldegdel dundaj zuunii hotsrogdloos yamarch devshil hiigeegui baisan haranhui buduuleg uls-g hedhen jil-n dotor yamarch baisan delhiin dundaj bolgoj chadsan end bichig useg bolovsrol geed yariad baival duusahgui

    • Цэрэгт тэнцээгүй залуусын үндсэн шалтгаан нь БЗХӨ гэсэн мэдээ байсан, цикл нь эхэлж байгаа юм байлгүйдээ

  2. ингэхэд Ленин багш, цаашилбал түүний хөшөө монголчуудад ямар гай тарьсан юм бэ? Зайсанд хуйвалдан суудгийг нэг тийш нь шийдмээр байна, хоороороо хууль зөрчөөд л…

  3. Saikhnaa says:

    Лениний эмээ нь Халимаг монгол хүн байсан гэж сонссон. Иймээс л Монголыг мэддэг, Монголд элэгтэй хүн байсан байх.

  4. Galdan says:

    Ganaa.mn siteiinkhandaa (Ganaa akh bolon tuunii bagiinkhan ba ene site-aar zochlogch oyunlag zaluustaa) ene odriin mendiig khurgei. Minii khuvid ene niitlel khamgiin ORGIL ni bailaa. Ganaa akh tand unekheer bayarlalaa. Internetees niitlel unshaad onoodriinkh shig setgel iim ondor baisanaa sanakhgui baina. Bi comment bolgondoo setgeliinkhee ugaas bodoj sanasan zuilee bichdeg. Dotroo bi Lenin “bagsh”-iin tukhai taniig “Baabartan”-guudaas oor bodoltoi gej taamaglan medej baisan ba onoodriin ene niitlel shig ingej saikhan gargaj tavina gej bodoj baisangui. Unekheer saikhan. Tuukh medekhgui, medsen jaakhan umaa bolovsrol gej oilgoson, khaanaas irsenee khen gedgee ch ukhaarch medekhgui “Baabartan”-guudaas bolj bidnii khoich ye bolokh odoogiin zaluusiin barag l diilenkh khuvi ni Lenin gej khen bolokh, Mongol uls kherkhen tusgaar totgnoson, 600.000 khurekhtei uguitei khun amiin ikhenkh khuvi ni tembuutei, Orosiin erdemten Mayskiin khelseneer barag sonoj delkhiigees archigdakh khuvi tavilan khuleej baisan Mongolchuud kherkhen khogjij 21-r zuunii bosgo davan alkhaj orj irseniig ch oilgoj ukhaaraagui baij Leniniig uzen yadaj, Orosiig, Kommunizmiig uzen yadaj baigaag kharakahd unekheer kharamsmaar sanagddag. Bodit barimtand tulguurlaj bichsen Ganaa akhiin ene saikhan (bi unekheer saikhan gej khelmeer baina) niitleliig olj unshaasai, tegeed tuukhiin bodit uneniig oilgon ukhaarch, khelberees iluu mon chanariig ni khardag, oyun ukhaan, uzel bodol, tarkhia “Baabartan”-guud metiin umnuudad tiim ch amarkhan ugaalgakhgui bolno doo gej bodokh um. Astarkhanii khalimag emeetei Ulyanov Lenin (Lenin bol uls toriin ch gej khelj bolokh ner gej sonsson um bn) bol Mongol tcustai gedgiig Khalimagiin eronkhiilogch agsan Ilumjinov TV-eer yarisaniig uzsen bilee. Khalimag buyu torguud Mongol tcustai B.Lenin ni ikh nuudlees khotcorson (Ikh nuudel bol unekheer aguu tuukh gedgiig olon erdemten sudlaachid notlson baidag) khalimag Mongol tcustai bolood ch teruu Octyabriin khuvisgaliin daraa Khalimagt avtonomi erkh olgoson gej unshij baisanaa sanaj baina.Bi torguud khun. Khovdiin Bulgan sumiin torguuduud bid bol 1771 onii ikh nuudleer Ijil (Volga) mornii khovoonoos Mongol nutgaa zorin nuusen ter l Oird Mongolchuudiin (70 khuvi orchim ni torguud, 30 orchim khuvi ni dorvod, khoshuuduud baisan gedeg) ur sad bile. ganaa akh tand dakhin talarkhal ilerkhiilei.
    Яагаад гэвэл Ленин Монгол цустай халимаг гаралтай хүн байсан юм ?!
    Суут хүн суут л байдаг юм.
    Дэлхийн сэтгэгчид дундаас В.И.Ленин Монголын тусгаар тогтнолын онол практикийн асуудлыг анхааран судалж үндэслэсэн цорын ганц хүн юм.
    -Ta saikhan kheljee.
    Minii commentuudiig ta unshdag esekhiig bi medekhgui um. Gekhdee tan shig iim mundag khumuus dakhiad garch ireesei l gej bi khusch baina.

  5. дулмаа says:

    Монгол Улс оросоос тусламж аваагүй бол тусгаар тогтнох нь байтугай 0,6сая хүн хятадад ул мөргүй уусч устах байсан дэлхийн тавцанд монгол Улс гэж байхгүй манж мэт болох байсаан хятадын савраас үнэн түүх мэддэг бол Ленин Сталин 2 аварсаныг мэдэхгүй монголчууд өнөөдөр ардчилал гэдэг чих
    эр амтат үгэнд дурлаж америкийн саварт дуусах хүсэлтэй байна даа хөөрхий даанч мэдлэг дорой мунхаг байх юмдаа

    • Enkhbold says:

      Stalin olon say hun helmegduulsen buruu yum ih hiisen hun ch gesen Delhiin daind oros-g yaluulsan Mongol-n tusgaar togtnol-g tseejeeree hamgaalsan hun shuu dee 2 dain daraa Stalin delhiin haan shahuu bolson baisan delhiin gazar zugar deer zuraad en-g manah avlaa gedj bsan t-m ih erh medel tovloruulsen hun XX zuund oor bhgui odoo Obama ch tegj chadahgui Hyataduud mongol-g Hyatad-n neg heseg bailgaach gej mash olon udaa Stalin-tai tohiroh gej uzsen Stalin harin yostoi tseejeeree hamgaalsan tegeed Hyataduud Stalin shahaltaar Mongol-g tusgaar uls gej zovshoorson daraa delhiin busad uls manaih-g zovshoorch ehelsen ni unen yum

    • Anonymous says:

      Lenin yag uuruu heden hun helmegduultsiin be? Heden huniig buud gej tushaasiin? Uzsen harsan hun bna uu?

  6. Болд says:

    “Монгол Улсынхаа Тусгаар тогтнолын зарчмын асуудлаар Ерөнхийлөгчөө шалгахаас өөр юугаар шалгах билээ…” үнэн үг шар тос Ганаа ахдаа баярлалаа. Бүүр санаж явууштай олон чухал юм бна даа энэ өгүүлэлд, товч түүвэрлэвэл
    1. “Үндэсний ардчилсан шинжтэй, нийгмийн дэвшлийн үндэсний фронт болж байсан улс төрийн тэргүүлэх хүчнийг Та нар оюун санааны хомсдолтнуудын цуглаан, луйварчид наймаачдын төв болгож хувиргасан”
    2. “Хэрэв Монголын тусгаар тогтнолын талаар ямар нэг цэгцтэй үзэл бодол байхгүй бол Монголыг Улсыг хөгжүүлнэ гэж хэн эдэнд итгэх юм ?!
    Монголын хөгжлийн асуудлууд, сүүлийн 100 жил, ялангуяа сүүлийн 20 жилийг онол, үзэл санаа, шинжлэх ухааны хувьд нэгтгэн дүгнэсэн нам байна уу ?! Байхгүй. Яагаад байхгүй гэвэл тэд онол үзэл санааны асуудлыг ор тас орхисон.”

  7. naranjargal says:

    ganaa ahaa ta namaig tanihgui baih ene leniniii muzeid baisan nileen heden leninii boti bolon busad nomiig tuhain yed Tuuhiin hureelend zahiral baisan Dashdavaa guai hootsoldoj baij heden nom olj avsan busad n yasniiig medehgui. Leninii botuud tuuhiin hureelend l bna daa.

  8. Ganaa says:

    Sudlaach saihan niitlel bichsend bayrlalaa .Tand tus hurgej chadahguidee haramsah uym. Tand eruul enh, ajil ih amjilt husey.

  9. Шагдарсүрэнгийн Батмөнх says:

    Их Лениний хөшөөг буулгасантай холбоотойгоор НИТХ-ын нэг гишүүн “Цагын хүрд” -д ярилцлага өгөхдөө “Бид kоммунизмын сүүлчийн бэлэг тэмдгийг нураалаа” гэж хэлсэн шүү. Бид ямар хүмүүсийг сонгочоод байна аа? 1921 онд монголчуудын тусгаар тогтнолоо олоход ганцхан Ленин тусласан бөгөөд бидний тэр үед олсон энэ эрх чөлөө түүний нэртэй салшгүй холбоотой юм. Лениний боловсруулсан ШУKО-ын үр шимийг монголчууд бид хүртэж өнөөдөр ийм түвшинд хүрчээ. Тэр аугаа филиософич байсан юм. Би байгалийн ухааны чиглэлээр боловсрол олохдоо түүний байгалийн шинжлэлийн диалеkтиkийг 14-р ботиос л сурч материйн бүтэц хязгааргүй гэдэг онолын үндэсийг сурсан билээ.
    Их Ленин монголчуудын өмнө буруутай гэж үү?

    Ш.Батмөнх (доkтор, профессор)

  10. dk says:

    Судлаачийн ажилд өндөр амжилт хүсье.
    Угтаа бидний эцэг эх, эмээ өвөө нарын туулж өнгөрүүлсэн ойрмогхон түүхийн нэгээхэн хэсэг юмсан. Гэтэл өнгөрсөн түүхээ нулимдаг, өөрөөсөө бусдыг үл хүлээн зөвшөөрдөг, өөрийнхөө бяцхан тархины хэмжээнд сэтгэж өөрөөрөө бүхнийг хэмждэг, хаанаас ч юм олж уншсан ганц хуудас дүгнэлтээрээ өнгөрсөн түүхээ бүхэлд нь харлуулдаг бүхэл бүтэн залуу үеийг Баабартангууд өсгөн хүмүүжүүлж монголын нийгэмд яс хаян залуу хойч үеийг хооронд нь хагаралдуулж байгааг харахад аймшигтай.

  11. Өлзий says:

    Монгол буурлуудын ухаан мөнх оршиг.

  12. Erdene says:

    Odoo ene hushuu tegeed haana baigaa ve? Medeh hun bnuu?

    • Ганаа says:

      Би мэднэ л дээ. Байх нь байгаа…

    • Anonymous says:

      Тусгаар тогтнолоо хафйрлаж хүндэтгэдэг залуучууд нийлээд Лениний хөшөөг эргүүлж байранд нь тавихыг муу Бат-Үүлээс шаардья. Тусгаар тогтнолын хажууд эд нарын импортолсон хулхи ардчилал юу юм?

  13. Aldar says:

    Оросууд хоорондоо буу халаад халуурахаар, хэзээ бидний дээрээс Монголчууд буух бол гэдэг гэнэ. Юу гэсэн үг вэ гэхээр Татар-Монголоос арайхийж салаад байтал Монголын Ленин дээр гарсан гэнэ. Тэрийг ойлгохгүй байтал сүүлд халимагууд эмээ нь манай хүн гэж хэлсэн Буриадууд Улаан-Үдийн Лениний хөшөөг бараг үндэстний түүх дурсгал болгосон, дээр нь Монголын Лениний хөшөөг авъя гэсэн.

    • Ганаа says:

      Би залуудаа Оросууд Ленинийг биднээс илүү мэддэг гэж тэнэгтдэг байлаа. Тийм юм ёстой байхгүй. Цаадуул чинь ёстой тас харанхуй. Харин бид илүү мэднэ. Энд нэг учир бий дээ…

    • Ganzorig says:

      what??? Nuguu yyl baatar hudlaa martagnuulj baigaad hil damjuulan zaraj medeh gar shyy. sayhan neg sonin deer Leninii hushuu syyderelchihsen zogsoj baisan.

  14. Gambit says:

    Яг тийм ардчилал бол монголд шашин шиг л байна даа үүнийгээ рекламдаж иргэдийн сэтгэхүйд худал дүр зураг буулгаж дэмжлэг авах гэсэн л тархи угаалт болж. Үнэндээ энэ шашны удирдагчид нийтлэг ашиг сонирлын төлөө их зүйл хийх ёстой ч феодал лам нар болжээ imo

  15. Gambit says:

    imo Ленин монголыг эзлэхгүй харин туслана гэсний учир нь өөрөө монгол цустай байснаас гадна энэ амьдралын зүй тогтлыг олж харсантай холбоотой байх. Жинхэнэ ухаан хүч чадлаас хүчирхийлэл дээрэнгүй байдал биш сайхан сэтгэл л гарах байх!?!

  16. Ганаа says:

    Барон Унгерн Монголыг эзлэх төлөвлөгөөтэй байсан. Тиймээс атаман Семеновоос хаант Оросоос дээрэмдсэн алтаас авсан. Тэр алт одоо болтол олдоогүй байгаа. Хүрээг эзэлсэн, тусгаар тогтнол зарласан энэ тэр бол зүгээр л “тохиолдол” байсан. Орчуулагч Нэргүй худлаа сүржигнэж Та нарын толгойг эргүүлсэн. Манайхан түүх үл мэдэх болохоороо хөөрч тэнэглэсэн. Барон бол зүгээр л тэнэмэл, адал явдал хайгч байсан.

  17. Anonymous says:

    энэ их хялбаршуулсан мангар түүх л дэ анхандаа үүнд итгэдэг байлаа

    • sodoo says:

      Ганаа ахаа та үнэн зүйл бичсэн байна шүү.Амжилт хүсье.

  18. 1 says:

    yah gej dandaa hun hun luu uschij bdag ium de.nergui guai ajilaa l hiij bgaa sh de. yamar tani shig sudlaach bish, orchuulagch hun orchuulgaa l hiine biz de…

    • Ганаа says:

      Үгүй шүү. Нэргүй зүгээр нэг орчуулгаа хийгээгүй. Тэр “үзэл суртлын” орчуулга хийж, түүнийгээ тайлбарлаж, бүхэл бүтэн үзэл суртлын систем болгосон. Тэдний зорилго нь 1921 оны хувьсгалыг үгүйсгэхэд чиглэдэг. Тэгээд одоо манай залуучууд Барон Унгерныг баатар гэж ойлгох болсон. Энэ бол санамсаргүй явдал биш. Барон Японтой холбоотой байсан…
      Ер нь сүүлийн үед Монголын түүхийг сэтгүүлчид, микробиологичид, орчуулагч нар бичих болсныг Та нар анхаарч байгаа гэж найдаж байна….

  19. Болд says:

    Дажгүй нийтлэл болжээ. Та энэ латин үсгээр монгол галигаар бичдэг тэнэг маргиналуудыг болиулах цаг болсон доо. Англи хэл бол сэтгэхүйн колоничлолд орж байгаагийн сонгодог шинж шүү дээ. Кирилл бичиг бол грек гаралтай бичиг, үүнийг одоо зуу гаруй орон олон янзаар хэрэглэж байгаа.
    Англи-америкийн хөлсний ухуулагч Бүүбурын дэргэд Ленин бол суут сэтгэгч боловсролтой хүн ш дээ. Буу шагайсан дээрэмчдийн ардаас гав гав гэж байгаа Бүүбур бол №1 дайсан урвагч. Ардын банкыг Голомттой нийлж хулгайлсан цагаас хойш улаан либерал болсон этгээд. Нэргүй гэж полезный дурак оросын эх орноосоо урвасан этгээдүүдийн номуудыг гурлийн үйлдвэрийг хулгайлсан Цэнгүүнээс дээврийн хөндийн мансардын байр хөлсөнд нь авч орчуулж өгсөн гэсэн. Бароны хувьд бүрэн санал нэгтэй байна. Эргүүтсэн тэнэгүүд л түүнийг монголыг тусгаар тогтнолыг сэргээсэн гэж бурж байгаа.

    • Anonymous says:

      Nuuren deer ni ingeed helj chadahgui dee archaagui amitad

  20. Munkhtur says:

    “Zagatnasan gazar maajsand” bayarlalaa! Hotyn darga hun buteehees ajlaa eheldeg baital manai darga tsarailsan yumnuud nuraah, suitgeheer ehleh yumdaa! Hereg alga!

  21. Galdan says:

    Болд says: Та энэ латин үсгээр монгол галигаар бичдэг тэнэг маргиналуудыг болиулах цаг болсон доо. PC-tei kholbootoi fontnii jaakahn asuudlaas bolood ingej bicheed baigaa um. Tuunees khelnii tal deer chamaas dor bolchood ingej bicheed baigaa um bish. Olon um chalchaad baikh um.

    • Ганаа says:

      Дэмжиж байна. Гэхдээ фонтын сэдэв бол тусдаа…

    • Ganpurev says:

      http://krilleer.blogspot.com

      Тэгж их криллээр бичмээр байвал үүнийг ашигла. Вэб орчин (интернет)-д энэ багажнаас илүүг би олоогүй.

  22. tugs says:

    Баабар чинь үнэн хэрэгтээ Ленин Сталиныг дуурайж өөртөө бас “Баабар” гээд нууц нэр өгчихсөн, тэдэн шиг асар олон хүнийг дагуулсан үзэл сурталч болохыг мөрөөддөг байсан биз.

  23. Btbr Nm says:

    Сонирхолтой мэдээлэл байна. Олон хүн уншаасай. Асуудалын гол нь тусгаар тогтнол, үүнийгээ хамгаалахад байгаа юм гэдгийг ухаж мэдвэл сайнсан.

  24. nonea says:

    Halzan tuhiin hoshoo bj bh heregteishd. Harin s.zorigiin hoshoog avj hayah heregtei!

  25. tugs says:

    enebishiin hoshoog ch bas, yu hiisen gj ter hund zoriulsan bur tsetserlegt hureelen baidag bainaa. Odoo UB buh gudamjuud gadnii nertei bolloo, bodvol ter ulsuudiinh ni horoolliig beldej bui hereg biz, sayahnii neg jishee Ankaragiin gudamj

  26. Номинчимэд says:

    Ганаа ах сайн мэдэх байх. 90-ээд оны эхэн үеэр талийгаач Зэнээ гуай Төмөрзамын соёлын ордонд иргэдтэй уулзалт хийж байжээ. Нэг залуу босоод “Зэнээ гуай, Та Маркс, Энгельс, Ленин нарын талаар ямар бодолтой явдаг вэ? Одоо энэ Элбэгдорж, Бат-Үүл, Баабар нар тэднийг их муу хүмүүс байсан гэж яриад байх юм?” гэж асуусанд Зэнээ агсан ийн хариулсан гэдэг.
    “Маркс, Энгельс, Ленин шиг хүмүүс зуун жилд нэг л төрдөг юм. Харин Элбэгдорж, Бат-Үүл, Баабар нар бол өдөр болгон төрж байдаг юм”

  27. Sodnom says:

    Vneniig helhed ardchilsan nam garaad Nadad negl taalagdahgvi bn! Yamarch hariutslagagvi! Hudlaa yarigch tarhi ugaagchid! Mongoor toglogchid! Boon reclamnii pause ! vniin hoorogdol inflation , Ardiin nam maani yagad ingeed suraggvi boltloo svirchihwee! Bayr Darga maani ergej irdeggvin bhda! Ai hoorhii yaandaa!

  28. selly7 says:

    odoonii Ardchilsan Nam gej ch yu baihav dee, xuurhii neg muu luivarchid hulgaich narl bas baigaa yum. Humuus ni muu teneg baival yamarch zasag tur baigaad nemergui.

  29. Дашзэвэгийн Дүүрэнцэцэг says:

    Авилага, ард түмэн, аж ахуйн талын санаа зовохгүй байж хөөрхий түүхэн хөшөөг үлдээх байтал үхэн алдаж нураахаа бодох юм даа.

  30. Дашзэвэгийн Дүүрэнцэцэг says:

    Ганаа ах аа_ Ерөнхийлөгчиийн сонгуульд та хэний төлөө өгөх вэ? Таны нэр дэвшүүлэгчийн үзэл санааг судалж бгаад надад өчнөөн санал өгчих хүн бий шүү. Итгэл, сэтгэл, үнэнч, шудрага, энэрэнгүй сэтгэл, хүн чанар байхад бүхнийг дийлнэ. Үүнийг хадгалахаа боддог.

  31. Tulga says:

    Ene hunii surgaal’, huv’sgaliin gai gamshig hiisen buteesenees n’ hav’gui ih bolohoor barag l buh gazar ner nuuree uurchilch, hushuu dursgaliig n’ buulgalaa gej bi boddog. Mongol ulsiin tusgaar togtnold tustai baisan gedeg deer margah yum alga gehdee delhiin tuuhend uldeesen har mur yu gej amarhan balrah bilee.

    • Ганаа says:

      Дэлхийн түүхэнд дэлхийн ихэнхи орнууд, түүний дотор Ази-Дорно дахины орнууд феодалын байгуулал, колонийн систем хоёроосоо салсан гэж түүхэнд дүгнэдэг юм. Чи Баабарынхаас өөр түүх уншаад үзэхгүй юу…

  32. Galdan says:

    Tulgad : 1924 ond lenin buuduulj nas barsanaas khoishkhi aldaa zavkharal bukhniig lenintei kholboj khereggui. (Tuuntei medeej kholboogui um chin) Leninees (tuunii surgaalias) bolj delkhiid olon khun ukhsen uu esvel Gitleriin fashizmaas bolj olon khun amia aldasan uu gedeg ikheekhen yalgaatai oilgoltuud shuu. Delkhiid soel irgenshil, tort es uussen tgaas khoish erkh choloogui, darluulsan khumuus niit khun torolkhtnii ochuukhen baga khuviig ezelj, erkh cholootei, darlagdan zovoogui khumuus uldsen diilenkh khuviig ezelj baisan, ezelj baigaa bol Lenin bolon tuuntei ijil utga sanaatai bukhniig taygdan khayval zokhino. Daanch ene 2 bulgiin khumuus yag esreg khuvitai baisan, baigaa uchraas l bid ene ene asuudliig chukhal bolgon kheltcej baina daa.
    Ganaa akhaas gant asuult :
    Lenin amid akhuidaa Staliniig nam (Tor)-n tolgoid kherkhevch gargaj bolokhgui gej bichij baisan gedeg unen bolov uu ?

    • Ганаа says:

      Үнэн. Ленин Их Хуралд тусгай захидал бичиж гэрээслэж үлдээсэн. Би цээжээрээ сайн санахгүй байгаа боловч тэр Сталиныг: “Дан ганц захиргааны аргыг шүтдэг, нөхөддөө хэтэрхий хатуу ширүүн ханддаг” гэж тодорхойлсон шиг санагдаж байна. Тэр үед Лениний энэ захидлыг үзсэн намын ТХ-ны гишүүд маргалдаж маргалдаж Сталиныг сонгосон. Дараа нь бүгдээрээ цаазлагдсан…Энэ захидал нууц байгаад бүр хожим ЗХУКН-ын XX их Хурaл, Н.С.Хрущевын үед 1956 онд ил болсон…

  33. Galdan says:

    Bayarlalaa. Taniig ene olon commentuudiig 1 oguulber ch algasalgui unshdagt bolon minii asuultand tcag gargaj khariulsand bayarlalaa.
    Tegsen baij taarakh ni. Er ni Lenin alivaa chukhal asuudald ikhevchlen zakhidal bichdeg baisan baidag. jukoviin durdatgal bodol deer ch bas Irgenii dainii olon chukhal asuudlaar bichsen zakhidluudiig durdsan baidag. Tegeed Khrushev 1 khuniig khet takhin shutekhiin khor kholbogdol (Stalinii asuudal)-g gargasan baij l dee. Khervee (daanch tuukhend khervee gej baij boldoggui l dee) Staliniig gargaagui baisan bol Oros, Mongoliin tuukh tcaashilbal delkhiin tuukh yaj ergekh baisan boloo?
    End neg bodloo khelekhed : Zovlolot zasag yaluulakh ajliin dor Oros ulsad tiim olon (Dundad asia bolon Latvi Litvi, Eston geed l 16 bugd nairamdakh ulsuud) uls oron, undesten yastanuudiig negtgej ogson Lider odoogiin baidlaar Leninees oor Orsuudad baikhgui l baina daa. Oros uls tuukhendee tiim tom gurniig baiguulj baigaagui bile. Leninii achaar baiguulsan Zovlolt Kholboot Uls gesen tom guren baisan tuldaa Gitleriig zogsooj chadsan neg tom undes bolson baikh gej bodokh um. Odoo tiim tom gurniig orsuud dakhin baiguulj chadakh ch ugui (Lenin shig suut khun dakhin torokh esekh ni ergelzeetei) , kharin ch zadraakh nokhduud l olon torj baikh shig baina. Mongolchuud bid ch gesen Bogd Chinggis khaan shig udirdagchiig l khuleekh l uldej baina uu daa.

  34. Номинчимэд says:

    Ленин Төв хороонд бичсэн захидалдаа ингэж бичжээ. “… намын тогтвортой (нэгдэлтэй гэсэн утгаар хэлсэн байх) байдлын тухай асуудлын гол нь Сталин, Троцкий мэтийн Төв хорооны гишүүдэд хамаарна… Хагарал гарах аюулийн ихэнх нь энэ хоёрын харьцаанд бий. Сталин ЕБД болоод хязгааргүй эрх мэдлийг төвлөрүүлжээ. Энэ эрх мэдлээ зохих ёсоор тэр болгон хянуур болгоомжтой эдэлж чадна гэдэгт би итгэхгүй байна. Троцкий бол гарамгай авьяас чадвартай хүн байх аа…, гэвч дэндүү биеэ тоосон, ажилд дан ганц захиргааны талыг дэндүү шохоорхон баримталдаг хүн… Энэ хоёр жолоодогчийн ийм хоёр чанар нь хагаралд санамсаргүй хүргэж болно. 1922 оны 12 сарын 24.
    В.Ильич цааш нь захидалдаа нэмэлт болгож ийн бичжээ. “… Сталин бол дэндүү ширүүн хүн, коммунист бидний дунд, бидний харилцаанд бүрэн тэвчиж болох энэ дутагдал ЕБД-ын тушаалд тэвчиж болшгүй дутагдал юм. Ийм учраас Сталиныг энэ албан тушаалаас өөрчилж, энэ тушаалд бусад бүх талаараа нөхөр Сталинаас зөвхөн нэг л зүйлээр давуу, тухайлбал илүү тэвчээртэй, илүү дүн нуруутай, нөхөддөө илүү эелдэг халамжтай ханддаг, ярдаг зан багатай өөр хүнийг томилох арга бодохыг би нөхдөд санал болгож байна. Энэ байдал өчүүхэн жижиг зүйл биш юм шүү….” гэжээ. Гэхдээ хэн нэгнийг онцолж нэр заасангүй.

    • batmunkh says:

      лениний сүүлчийн гэрээсийг маш их нууцалсан. Сталин намын төв хорооны гишүүдэд амлалт өгч байж ерөнхий нарийн бичгийн даргаар үлдсэн, харамсалтай нь тун удалгүй хүчээ аваад бүгдийг нь аймшигтайгаар хядсан.

  35. boogii says:

    Ленин бол “энхийн цагаан тагтаа” огтхон ч биш, ер нь тэр үед ийм том улстөрч хүн ийм байх ч боломжгүй байсан. Гэхдээ түүний үзэл санаа нь нийгмийн сайн сайхны төлөө бсан боловч арга зам нь аргагүй байдлаас болоод их л бартаатай байсан. 1922 онд түүнийг хордуулж алсан бна. Бас уншиж судлах тутам Сталин бол үнэхээр суут хүн юм бсан юм бна лээ. Баруунхан Ленинийг бараг дайрч гүтгэдэггүй. Харин Сталиныг бол маш их дайрч гүтгэдэг, учир нь Сталин тэдний ноёрхолд үнэхээр том аюул учруулсан байдаг. Номинчимэдэд энэ бүх түүхийг алаг цоог үзээд ойлгох бараг боломжгүй дээ. ХЭН ЭНЭ БҮХНИЙ АРД БАЙСНЫГ ОДОО Ч БГААГ ОЛЖ ХАРАХ ХЭРЭГТЭЙ БГАА……..

    “Сталин: Вспоминая вместе” ном гарсан. Орост хамгийн их борлуулалттай ном болсон бгаа. Тэнд түүнтэй хамт ажиллаж амьдарч байсан хүмүүсийн дурьдатгалууд, тэр үеийн түүхэн үнэнг бичсэн маш сонирхолтой мэдээллүүд их байгаа, их сайн ном шүү… XX зууны түүхийг бид бараг мэдэхгүй бгаа, иймээс их болгоомжтой хандах хэрэгтэй….нэг буруугаас нөгөө буруу руу гулсчихгүй байхын тулд… Баабар бол жинхэнэ ичгүүргүй Бүүбур шүү!!!!

    • Ганаа says:

      Лав л Сталин Монголын тухай бичиг баримтыг заавал өөрийн гараар бичдэг байсан юм билээ. Бусад ямар ч бичиг баримтыг тэр тамхиа татаж, өрөөн дундуураа холхиж дуудаж өгөөд хүнээр бичүүлдэг байсан. Энэ их сонин шүү…
      Миний ойлгож байгаагаар бид сүүлийн үеийн түүх бичлэгээ хянаж үзэх цаг болсон …

  36. Номинчимэд says:

    Лениний үйл ажиллагааг тухайн цаг үеэс нь салгаж, эдүгээчилж ойлгодог гажиг ойлголт ихэвчлэн Баабар болон түүний Дори дүү нараас нь гарах юм. Н.Бердяев, Лефф зэрэг олон сэтгэгчид ЗОРИЛГО, АРГА хоёрын зөрчилт байдлыг Ленинийг шүүмжлэхдээ ашигласан. “Ирээдүйн гэрэлт зорилтод хүрэхийн тулд цаг үеэс уллан дэвсчдэг” гэх мэтээр… Энд цаг үеийн нөхцөлт, аргагүй байдлыг ямагт санаатай, санамсаргүй мартаж ирж.

    Сталины тухай Черчеллийн Английн парламентед хэлсэн үгийг саяхан блогтоо тавьсан, тэгэхнээ нь нэлээд хүмүүсийн уурийг хүргэж буй бололтой шиг билээ. Тэр Сталины тухай номыг монгол хэлрүү орчуулж тавих хэрэгтэй юм байна.

    • Ганаа says:

      Чиний орчуулгыг үзсэн. Ёстой гайхамшигтай үг, бас орчуулга болсон байна лээ. Сталины тухай номыг орчуулах л хэрэгтэй дээ. Харин аль ном нь юм бол доо…

  37. Anonymous says:

    ganaa ahaa tanitai holbogdmoor bna sh dee asuuh yum bna ta odoo faedee orod ir l de

    • Ганаа says:

      Миний бүх юм ил байдаг. Би Монголд байж хэн нэгэнтэй нууцаар уулзах шаардлага байхгүй. Ядахдаа чиний нэрийг мэдэхгүй байна. Би залуучуудтай уулзах, зөвлөгөө өгөх, “загнах” дуртай…Надад загнуулсан хүн дахиж “загнуулах” дуртай л болдог юм…

  38. Sergelen says:

    Orosuudyg bolon Lening uhsendee mongold heregtei ene ter geed magtaad baigaa maluud vee ene odoo, orosuud mongold hairtai durtai gevel induurel, mongol geed uzehgui, hamgiin tom daisnaa gej uzdeg yum.

    • Ганаа says:

      1. ЗХУ болон Ленин Монголын тусгаар тогтнол байтугай нийгмийн дэвшилд онцгой дэвшилтэт үүрэг гүйцэтгэсэн. Үүнийг чам шиг дураак үгүйсгэж чадахгүй.
      2. Оросууд гэсэн энгийн ухамсрын ойлголтыг энд шинжлэх ухааны түвшинд хэрэглэж болохгүй. Тиймээс би “орос” гэсэн үгийг хашилтад хэрэглэсэн.
      3. Лениний нийгмийн философийг дэлхийн бүх их дээд сургуульд судалдаг. Марксыг бол энэ дэлхийд хамгийн их уншдаг сэтгэгч. Чам шиг дураак үүнийг мэддэг юм биш.
      4. Аль ч ард түмэн бүгдээрээ тэнэг, эсвэл бүгдээрээ ухаантай байна гэж байхгүй. Ухаандаа чи гэхэд монголоос хамгийн тэнэг байж л байна…

    • Btbr Nm says:

      Сэргэлэн Та энэ сэдвээр хүмүүстэй санал солилцохын өмнө сайн мэдээлэлтэй мэдлэгтэй болох хэрэгтэй юм шиг санагдлаа.

  39. Adonis says:

    feudal->socialism(1924-1989)->capitalism(1990-2011)->interventionism(2012-2020)->socialism(2020-?) ta yu gej bodoj bna?

  40. Erdenebayr says:

    Sain bichjee!
    Sain bichjee

  41. Galdan says:

    Sergelend : Duu mini “um” unshij sudal. Tegj baij ooriin bodloo khel. Dugneltee garga. Ene niitleleer ch zogsokhgui olon saikahn niitleluudiig bugdiig unshaad ene olon khunii commentuudiig bas khar. Tegeed yadaj tuukh sudal. Neteer ch gesen olon buteeluud baigaa shuu dee. Kharitcuulj uz. Tegej chadval chinii bodol oorchlogdono gej bi bodoj baina.
    Bid odoo cotcializmiin tukhai yariad baigaa um bish. Tuukhen yeiig ter chigeer ni uguisgeed cham shig zaluusiin tarkhind buruu medeelel ogood baigaa (ene ni tcaashdaa mash ikh khor urshigtai baij bolokh) uchraas l Ganaa akh (olon unshigchid ene khuniig khundelsen baigaag chi kharj baigaa baikh) edgeer sedvuudeer buteel tuurvij suuna shuu dee.

  42. Galdan says:

    Nominchimeded bayarlalaa. Tcaashdaa bugdeeree negden todorkhoi sedviin door (chuulgan, khural ch umuu yamar ch nertei baij bolokh) kheleltcuuleg zokhiokh (bulgem ch um uu nam shig l um yarikh geed bn l daa bi) neriin door negden nygtrakh kheregtei um shig sanagdakh um. Blogt khandsan mash olon khandalt baina. Khedii davkhardsan too bolovch ikh l olon khumuus uzel bodol negtei ni kharagdaj baina. Bid aliin bolgon zovkhin commentuudaar l khoorondoo kharitcaj suukh bilee. (Ganaa.mn -ii achaar olon khun barag l negdej baina shuu dee)

  43. Btbr Nm says:

    Улс орны хөгжил дэвшил, өнөөдөр, өнгөрсөн түүхийн олон асуудал, асуултын талаар өөрийн санал бодлоо хүмүүс чөлөөтэй илэрхийлэх, солилцох боломж олгодог энэ блогийг эрхлэгч-д талархал илэрхийлье. Хандагчдын тоо улам нэмэгдэнэ гэдэгт итгэлтэй байна.

  44. munkhdul says:

    Миний бүх юм ил байдаг. Би Монголд байж хэн нэгэнтэй нууцаар уулзах шаардлага байхгүй. Ядахдаа чиний нэрийг мэдэхгүй байна. Би залуучуудтай уулзах, зөвлөгөө өгөх, “загнах” дуртай…Надад загнуулсан хүн дахиж “загнуулах” дуртай л болдог юм… tanii bichseniig oilgoloo nadad ch huutslad baih yum bhgui l de tand uzuuleh bogdiin ueiin barimt baigaa yuma teriig ta l unshij yamar barimt bolohiig ni todruulah baih, tamga temdegteigee baisan. Bi unshaad negburchlen sain gargaj chadahgui, uchir holbogdliig ni oilgohgui tul tand heregtei bolovuu gej handsan yuma. Munkhdul

  45. 1_хүү says:

    Лениний хөшөөг буулгасандаа биш комунист намыг нь буруушаасандаа уулчлалт гуйсан юм шиг бээлээшдэ

    • Ганаа says:

      Яахаараа Оросын хөшөөг буулгачихаад Хятадаас уучлал гуйх ёстой гэж ?! Тэгвэл хөшөө буулгаж тэнэгтэхгүй байх л хэрэгтэй ш дээ…

    • bilgee says:

      нээрээ юу, Коммунист намыг муулсандаа уучлал гуйсан юмуу, С.Э.Бат-Үүлийг “тууштай” юм байх гэж бодсон чинь тийм биш юмаа. Түүнийг дагагч анти-коммунистуудын урам хугарсан байхдаа. Ингэж уучлалт гуйснаар хоёр нүүртэй “дабл” стандарттай гэдгээ харууллаа даа. Монголын “коммунистуудын” “бэлэг тэмдэг”-ийг нураасан юм байж, дэлхийн ардчиллыг ярьдаг байж Хятадын Коммунист намын өмнө “толгой” гудайх гэж……ямар толгой сонгоо вэ бид хэхэ……энэ үйлдлээрээ бид Хятадын ч, АНУ-ын ч олз болсон байналдаа. Энийг нь мэдээд л Мьянмарын Үндэс­ний Ардчилсан Лигийн тэргүүн Ан Сан Сү Чи “дүр эсгэсэн ардчиллын” талаар хэдэн үг хэлж дээ…. уучлалт гуйхдаа албажуулж очёон л байхдаа. тэрийг олэ харах юмсан…..тэрийг нь уншсан “идэр” дүүтнүүд яах бол…сонин байна……..

    • Цогоо says:

      Хөшөөг нь буулгаж байхад ирж үг хэлэхдээ “Коммунист тогтолцоо хамгийн их хүний аминд хүрсэн…” гэсэн сэдэвтэй яриа ярьж байгаад “Хятадад одоо маш олон хүн энэ тогтолцооны хохирогч” болоод байж байгаа тухай ярьсан. Тэрнээс нь болоод БНХАУ их дургүйцэж, улмаар тэнд засгийн газрынх нь тэтгэлэгээр сурч байгаа оюутнуудын тэтгэлэгийг цуцлах тухай яриа гарч эхэлсэн учраас нөхөр Үүл уучлалт гуйснаар энэ асуудлыг намжаасан гэж би ойлгоод байгаашт. Тэр үед гарч байсан сонины нийтлэлийг харж байгаад.

  46. purevtsogt says:

    suulchiin samuurai gedeg kino sanaand orchloo…..bux samuurain uxeed duusdag….bas muur bagsh gedeg ug sanaand orchij bx shig….

  47. Одооны залуучууд коммунист гэж юуг хэлээд байгааг ойлгохгүй, зөвхөн МАН-ыг л хараасан үг гэж боддог бололтой. Үнэндээ бол Монголд одоо нэг ч коммунист байхгүй. Тэгээд сүүлийн үеийн ерөнхийлөгчийн сонгуульд сэтгэгдэл бичиж байгаа нь Элбэгдоржийг тахин шүтсэн байдалтай, тэр хүн байхгүй байсан бол бид эрх чөлөөгүй байх байлаа ч гэх шиг. Дунд сургуулийн түүхийн хичээл дээр 1921-1990 он хүртэлх үеийг уг нь заадаг л баймаар. Арга ч үгүй юм даа, улсын баатар нь коммунистуудын бэлэг тэмдэг Лениний хөшөөг буулгалаа гэж ярьж байхад тархиа угаалгасан 20 настай хүүхдүүд юу ч мэдэх билээ.

    • Ганаа says:

      Яг нарийн ярих юм бол коммунист бол нэг их хараалгуулаад байх үзэл санаа ч биш, хүмүүс ч биш. Европт бол тэгж ойлгож болно байх. Харин Орос болон Дорно дахинд, ялангуяа манайд ёстой тэгж ойлгож болохгүй. Энэ шинэ Монголыг чинь монголын “коммунистууд” буюу МАХН-ын болон МХЗЭ-ийн гишүүд гишүүд цус, хөлсөөрөө байгуулсан юм. Энэ нийгмийн дэвшил чинь түүхэн үнэн ш дээ. Үүнийг Баабартангууд л “няцаадаг болохоос өөр хэн ч няцааж чадахгүй…
      Худлаа гэвэл Марксын сургаалийг дэлхийд одоо ч гэсэн хамгийн их уншдаг, бүх их дээд сургуулиудад хамгийн их судалдаг. Манайхаас бусад газарт шүү дээ…

  48. Galdan says:

    Ganaa akhaa “Orost ochson bolon butcaj nuusen Torguudiin ikh nuudel”-iin talaar ta yamar bodoltoi baidag ve?

  49. ODB says:

    Ингэж солиорч байхын оронд Баабарыг бүрэн үгүйсгэсэн Нүүдэл Суудал шиг бүтээл гаргаач Тэгвэл бас яая гэхэв яахав

    • Ганаа says:

      Тэр өөрөө өөрийгөө үгүйсгээд тун их удаж байна…

  50. tuvshin says:

    Ганаа ахын нийтлэлийн санааг бүрэн дэмжиж байна. Баабар, Элбэгдорж мэтийн “ардчилагчид” Монголын нийгмийг нэн ялангуяа залуу үеийг оюун санааны хувьд, үзэл санааны хувьд маш их хорлосон этгээдүүд л дээ. Хамгийн хорлонтой нь системтэйгээр, тархийг нь айхтар угаасан. Тэр орчуулагч нэргүй гээч бол цагаантнуудыг дэндүү гоёчилж хамгийн шударга хүмүүс мэтээр ойлгогдохоор хүйтэн дайны үеийн барууны суртал нэвтрүүлгийн номнуудыг түүж орчуулдаг жижкэн новш байгаан. ямар нэгэн далд санаа байдаг биз. магадгүй өөрөө оросын цагаантны үлдэгдэл байж мэднэ. (таав) Орчуулсан бүх номыг нь уншсан, түүхийг тийм маягаар дэндүү гуйвуулж, зохиож болохгүй л дээ. эгдүү, дургүй хүрмээр. Ном уншдаггүй, шоу хөөсөн одоогийн “солонгос” залуучуудыг бол амархан хүчиндэж байна шдээ. Та “адал явдал хөөгч” гэж Бароныг зөв дүгнэсэн. Хүрээг чөлөөлсөн нь ч тохиолдлын шинж чанартай юм. Түүх өөрөө тохиолдлуудаар дүүрэн байдаг. Барон тэжээвэр чоноо монголчуудын махаар хооллодог байсан гэх мэт хүний үнэргүй цуст алуурчин байсныг ч түүх харуулдаг л байх ёстой. Орчуулагч “нэргүй” хичнээн харлуулсан ч Монгол улсын тусгаар тогтнолд Зөвлөлт оросын оруулсан хувь нэмрийг зүй ёсоор үнэлэх цаг ирнэ. Баабар, Элбэгдорж гэж хоёр худалч бол коммунистуудыг 100% үгүйсгэдэг. цаана нь 1990 онд өөрсдөө тусгаар тогтнуулчихсан гэдэг фантааз явж байгаан. Түүх угаагч энэ дуракууд хаашаа явж байна вэ? Минийхээр бол “Ардчилсан” фашизм руу явж байна. Ардчилал гэж юу юм гэхээр ядаж тавин хувьтай хариулах “ардчилагч” байдаггүй л байхгүй юу. Энэ хар машинаар төрийн эрх булаасан “алтангадас”-ын хэдэн шуналын туламнууд хэзээ ч ардчилагч байгаагүй. одоо бүр ч цагаандаа гарсан луйварчид болчихоод байна. Элбэгдорж бол эдгээр луйварчдийн арыг нь даадаг хар гарт “загалмайлсан эцэг”. Ядаж байхад лайтай ам банзал. Гэтэл нөгөө талд нь Ардын намын хэдэн сүгнүүд дотор үзэл санааны лидер ч алга, үнэт зүйлсээ хамгаалах чадал ч алга. байж байгаа царай нь унхиагүй айлын нурмайсан авгай шиг хэдэн юмнууд. уг нь гавьяатай аавын зүстэй хүүхдүүд юм байгаан шдээ. эрх мэдэлтэй байхдаа бууж ирэхгүй, өөрсдийгөө тэнгэрийн амьтан гэж санаж явсны гай. Одоо байж байгаа нь бүлдэгдүүлсэн банди шиг бүлтэгнээд дуу ч байхгүй таг. жоохон хадуурчлаа соори

  51. Xxx says:

    Oros bol tuhain tsag uedeel mongold heregtei bsan biz. Onoogiin zaluust lenin stalin padlii bhgui shdee. Hyatad oros ali ali ni ontsgui humuus. Yahav tuuh sudaldag garuud ni sudaldag yum bgaaz. Ternees bish lenind talarhaal yavaad bh ni ch haashaaen. Ovoogiin ue ungursuun gedeg shigl…

  52. Galdan says:

    Xxx-d. “Tuukhee medekhgui khun bol oid toorson sarmagchin” -iim ug bol bii. Bukh ukhaant khumuus ongorson tuukheesee surgamj avch ireeduigee zov kharj, toovloj amidardag bilee. Odoo ooriigoo neg dugneed uz.

  53. зогги says:

    Лениний хөшөө тэнд хэдэн арван жил байсан тэгээд хэн Лениний талаар тодорхой мэдлэгтэй байсан юм бэ тэгээд. Гол нь энэ талаар зөв мэдлэг хүмүүст хүргэж, түүхээ зөв бичих нь чухал болохоос энэ хөшөө байлаа гээд одоо яаж гийгүүлэх юм, байхгүй байлаа ч гээд юунд нь харамссан юм бэ?

    Шулуухан хэлэхэд энэ хөшөө Монголд хэрэггүй ээ. Тэгээд ч хэрэггүй газар, иймэрхүү юманд төсвийн мөнгийг зарцуулах хэрэггүй. 10 жилийн өмнө дөө ганц Сүхбаатарын хөшөөг будахад 2 тэрбум төгрөг гарч байсан.

  54. Baabar ta 2 sardaa neg uulzaj TV geer olnii umnu neelttei nom hayaltsdag bolvol yasan yum be 2 tal d hudlaa tomrood baih yum. Ganaa ta bol henees aidaggui eh orniihoo tuluu uhen hatan temtsegch neg bilig tanhai eriin dur esgesen bichigch l Hun shuudee. Baabariig yag duuriachuhsan bas gehdee baabariiin esreg baabariin argaar temtsegch. zarimdaa tani bichseniig unshhad yum bodogduuldag zarimdaa eruul uvchtei ni medegdehgui yum bdagdaa. zaluus avah hayahiin uhaanaar ene 2 huniig unshdag bizdee.

  55. Anonymous says:

    Өөр үзэл бодол хэлсэн хүнийг “Чам шиг дураак…” гэх мэтээр буруутган дайрч байгааг чинь харахад өөрөө хөшөөг нь өмгөөлөөд байгаа тэр Ленинээсээ дутуугүй коммунист биш үү? Тэгж их буруутгаж загнаж өширхөөд байгаа Баабар, Бат-Үүл, Элбэгдорж нар чинь өөр үзэл бодол хэлэхэд арай ч ингэж дайрдаггүй юм шүү. Тийм ч болохоор судлаач Ганаа гэж хүн энд ингэж эрх чөлөөтэй гэгч нь амныхаа зоргоор бураад сууж байгаа биш үү? Зөвтгөөд байгаа Ленин, Сталин чинь ийм зүйл бичсэн бол мөрөөр чинь мөшгөөд, мөчийг чинь тоолчих байсан нь лав…

    • Ганаа says:

      1. Би Лениний хөшөөг өмөөрөөд байгаа юм биш, Монголын тусгаар тогтнолын түүхийг өмгөөлж байна, усан тэнэг лалар аа. Энд өөр үзэл бодол байхгүй, байх ч ёсгүй.
      2. Яг түүхийн үүднээс авч үзвэл Сталины хөшөө ч манайд байх ёстой юм, тэнэг лалар аа…
      3. Монголын тусгаар тогтнолтой холбоотой түүх болон бусад нандин зүйлд халтай үг, үйлдэл болгоныг би үзэн ядна. Чи монголын болон дэлхийн “комммунистуудын” ачаар тэмбүүгүй төрж, одоо “юм” бичиж байгаадаа баярлаж яв, тэнэг лалар аа…

    • bilgee says:

      Хөшөөний бэлэг тэмдгийн талаар бичсэн шүү дээ. Эдгээр хөшөөгөө хадгалж үлдээд түүхэнд Монголд яаж эерэгээр нөлөөлсөн талаар тайлбарлаж байвал яасан юм бэ.

  56. Аялгуу says:

    Олон зүйл бодогдуулсан маш ихийг мэдэхийг минь шаардсан нийтлэл болжээ. Ганаа ахаа би Лениний хөшөөний уран бүтээлчийн талаар сонирхож байна танд энэ талаар мэдээлэл байгаа бол хуваалцана уу.
    Их түүхийн шар хуудсанаа бидний тусгаар тогтнолд хувь нэмрээ оруулсан хүний хөшөөг Монголдоо үлдээх нь зүйтэй.

    • Ганаа says:

      Орос-зөвлөлтийн уран барималч, ЗХУ-ын ардын зураач, Уран сайхны Академийн жинхэнэ гишүүн, Төрийн хоёр удаагийн шагналт Сергей Дмитрович Меркуров гэж мундаг хүн байсан юм. Энэ хүний загвараар 3 м өндөр гантиг чулуун суурин дээр Лениний 4 м өндөр хөшөөг 1954 оны 11 дүгээр сарын 26 буюу Улс Тунхагласан өдрөөр нээсэн юм. Манай Лениний хөшөө бол манай Тусгаар Тогтнолын бэлэгдэл төдийгүй урлагийн суут бүтээл байсан юм. Урлагийн ийм бүтээлд “үнэ байхгүй” ш дээ. Мөн Тусгаар Тогтнол ямар үнээр олдсоныг манайхан огт мэдэхээ байж…

    • Аялгуу says:

      баярлалаа тун хэрэгтэй мэдээлэл авлаа

  57. akmb says:

    сүүлдэж уншиж байгаа ч их сайн мэдээлэл авлаа. баярлалаа. Нэг зүйлийг бусдад уул нь таниулахад Ленингийн гарал үүсэл нь бүр эмээгийнх нь үеээс Монгол гаралтай гэж байна. Тийм хүн Монголд элэгтэй – зүгээр ч нэг элэгтэй биш юм аа бүр Монголд сэтгэлтэй хүн байсан байна. Тэгэхэд Одоо УИХ-д байгаа гишүүд бүр эрлийз биш юм аа гэхэд хурлийзууд дүүрэн байна . . . тэгэхээр сэтгэл зүрх яахнав? ойлгомжтой . . Тиймээс МАХН гишүүнээр элсэж байгаа хүмүүсийн 3 үеийн намтарыг авч судалдаг байсан гэсэн. Тэгэхээр УИХ-ын гишүүнд өрсөлдөх хүмүүсийн 3-5 үеийн намтарыг заавал судалж гадны цус ороогүй бол өрсөлдөх эрхтэй ч юм уу тийм заавар журам оруулчихвал уул нь. ядаж л төрд гарахын өмнөх өрсөлдөөн дээр олон үеээсээ нэр хүртлээ бичдэг бол. Манай найз л 5 үеээ мэднэ гэж онгирч бахархдаг хүнтэй танилцахдаа .. овгийн тэрний тэрийн тэрний гээд л С- ийн Г … гэж танилцуулдаг.

  58. Batbaatar says:

    Тиймээ бид Лениний заасан замаар ургашаа 70 жил замнахдаа ажилгүйдэл ядуурал, бичиг үсэг үл мэдэн явдал аажим аажмаар устаж үгүй болж байсан шүү дээ. Гэтэл өнөөдөр эсэргээрээ болж.БИД УХАРЧ БАЙНА УУ.УРГАШИЛЖ БАЙНА УУ.

  59. Бурмаа says:

    Ганхуяг судлаач байгаагүй бол миний хувьд Баабарыг шүтсээр дуусах байлаа.Ганхуяг гуайд баярлалаа, судалгаанд нь өндөр амжилт хүсье.

  60. wry says:

    1911 оны 12 сарын 29-нд Чин улсын засаг захиргааг түлхэн унагаж VIII Богд Жибзундамба хутагтыг хаан ширээнд залж төрийн тусгаар тогтнолоо сэргээв.Хаант Орос улсаас зарим тусламж авч Хятадуудын эсрэг Таван замын байлдаан хийж тулалдаж, улмаар Өвөр Монголыг нэгтгэх зорилт тавьж байсан боловч амжилтгүй болсон байна.

    • wry says:

      1911 оны 12 сарын 29-нд Чин улсын засаг захиргааг түлхэн унагаж VIII Богд Жибзундамба хутагтыг хаан ширээнд залж төрийн тусгаар тогтнолоо сэргээв.Хаант Орос улсаас зарим тусламж авч Хятадуудын эсрэг Таван замын байлдаан хийж тулалдаж, улмаар Өвөр Монголыг нэгтгэх зорилт тавьж байсан боловч амжилтгүй болсон байна, Энэ байдалаас харахад бид өөрсдөө л дуудаж “,Ленин” Юу ч мэддэггүй POP байж

  61. 50 000 says:

    Миний хувьд эхлээд Сталины хөшөөг , дараа нь Ленины хөшөөг буулгасанд их харуусаж явдаг. Учир нь Ардын Хувьсгалаас хойших бүхэл бүтэн Монгол улсын 70 жилийн ТҮҮХ, ололт , амжилт , гашуун сургамжуудтай шууд холбоотой Гэхдээ сайн тал нь их шүү дээ
    УГ НЬ ТҮҮХТ ХӨШӨӨНҮҮД БАЙЖИЛ БАЙХ ЁСТОЙ БАЙСАН. Даан ч буулгасан тэдгээр хүмүүсийн хэсэгхэн зуурын сагсуурал , тэнэглэл , туйлшралаа гэж . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
    Тэр 2 хөшөөг буулгаад сайжирч гийсэн юм харагдахгүй л байна Эсвэл би харахгүй байгаа юм бол уу
    / Сайхан үнэтэй түүхэн өгуулбэрүүд бичсэн Ганхуяг чамд их баярлалаа /

  62. Anonymous says:

    би түүх үнэндээ сайн мэдэхгүй гэхдээ л түүхэн хөшөөг байлгаж байх нь зөв байсан юм.

  63. Anonymous says:

    Би сүүлийн үед Ганаагийн бичсэн бичлэгүүдийг уншдаг боллоо.Яг үнэнийг бичдэг хүн .Ардчиллын баатрууд гэж нэрлэгдээд байдаг зарим хүмүүсийн тухай би буруу бодолтой байдаг байлаа.Нэлээн оройтож уншиж байгаадаа харамсаж байна.Тэр түүхэн хөшөө байж байж байх нь үнэхээр зөв байсан юм шүү..

  64. delgerbat says:

    барон унгернийг баатар мэтээр бичсэн байсан Би хүртэл толгой эргэсэн шүү

  65. Anonymous says:

    Gaihaltai. Ganhuyag guain bichsen buh niitleliig unshih durtai. Kapitalist orond ch gesen Karl Marx-iin hushuu baij l baidag. Nomiig ni hevleed odoo ch unshij bdag. Hitler shorond horigdoj baihdaa Marx-iin nomiig unshij baisan gedeg. Kapitalizm-iig bayan yaduugiin yalgaagui, tegsh erhtei niigem gej oilgodog humuust Marx-iin onoliig unshuulmaar sanagddag. Hervee Ganhuyag guai ta Kapital nomiin talaar bas niitlel bichvel bi bayarlai baih bolno

  66. Anonymous says:

    Чухам үнэн гэвэл энэ байна Ленины хүчээр улс болсон болхоос юун Баабарын үлгэр зохиол вэ хэрэв надад нэг хүн буудах эрх өгдөг бол би эргэлзээгүй шаабарыг сонгох байсан

Leave a reply to Өлзий Cancel reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.