ОРОС, ХЯТАДУУД ТҮРҮҮЛСЭЭР

Оросууд коксждог нүүрсний хамгийн том Эльгиний ордоо Хятадуудтай хамтран эзэмших бололтой. Энэ нь манайд тийм ч таатай асуудал биш юм. Ямар ч гэсэн энэ талаарх мэдээг хүргэж байна. Эльгиний орд газар манай Завханы яг хойно Тувагийн нутагт байдаг юм. Манай Таван Толгой хүнд байдалд орсон нь тодорхой байна. Гэхдээ сайн бодвол манайд гарц хийгээд боломж бий юм шүү.
Засгийн Газрын орлогч Аркадий Дворкович Эльгиний нүүрсний орд газрыг боловсруулах төсөлд “Мечелийн” багцаас худалдан авахыг хятадын компаниас урив. “Мечел” өөрийнхөө өрийг багасгахын тулд (хоёрдугаар сар гэхэд цэвэр өр нь 9 млрд $ байсан) он дуусахад Элгэний 49%-ийг 2,5-3 миллиард $-аар зарахыг хүсч байгаа юм. Энэ төслийг хятад, япон, солонгосууд сонирхож байсан боловч хөрөнгө оруулагчид зээлийн ихээхэн хөнгөлөлт (дисконт) шаардаж магадгүй гэж компани үзэж байсан юм гэж “Коммерсант” бичиж байна.
Аж үйлдвэрийн асуудал хариуцдаг Засгийн Газрын орлогч Аркадий Дворкович Эльгиний нүүрний орд газрыг боловруулахад “хятадын талыг” урьсан гэж Засгийн Газрын мэдээлэлд дурдсан байна. Энэ саналыг тэрээр 4 дүгээр сарын 9-нд болсон орос-хятадын засгийн газар хоорондын эрчим хүчний хамтын ажиллагааны комиссийн дарга нарын уулзалт дээр Хятадын Төрийн Зөвлөлийн нэгдүгээр орлогч дарга Жан Гаоли-д тавьжээ.
Игор Зюзины “Мечел”-д харъяалагддаг Эльгиний орд газар Орост томоохон нь бөгөөд ойролцоогоор 2 миллиард орчим коксждог нүүрстэй. “Мечел” түүнд 2,5 $ млрд (ойролцоогоор 2 млрд $ нь БАМ-ын төмөр зам барихад хийсэн), 3 дугаар сард “Эльгауголь” ХК-ийн (төслийн оператор бөгөөд лицензийн эзэн) 49%-ийн барьцаа болгож Гадаад Худалдааны Банкнаас (ВЭБ) 2,5 $ млрд-ын зээл авсан.
Эльга 2018 он гэхэд 9 сая тонн нүүрс олборлох ёстой. “Мечел” Эльга дахь хувиа бүр 2012 оноос зарахаа бодож эхэлсэн юм. Компанийн менежер хийгээд түшмэдүүдийн бодлоор чухамхүү энэ нь өрийн ачааллын учрыг олоход тус болох аж. 2 дугаар сард “Мечел-ийн цэвэр өр 9 млрд $ байсан ба энэ жил компани 1 млрд-ыг нь дарсан байх ёстой, гэхдээ кампани өөрөө ердөө л тэн хагасыг нь төлж чадна.
Төслийг хятадын Baosteel ба Shenhua сонирхож байгаа гэж сурвалжууд ярьж байна. “Мечел” Baosteel-д аль хэдийн нүүрс нийлүүлж, талууд 2015 оны 3 дугаар сар хүртэл гэрээ хийхээр бэлэн болж, оросын компани 1,2 сая тонн нүүрс нийлүүлэх болжээ.
Түүнээс гадна Эльгийн талаарх хэлэлцээг японы Mitsui, Sumitomo, JBIC, түүнчлэн солонгосын POSCO-той хийж байгаа гэж сурвалжууд мэдээлэв. Үйлдвэр Худалдааны Яамны тэргүүн Денис Мантуров 3 дугаар сарын сүүл гэхэд Эльгийн капитал хөрөнгө оруулагчидтайгаа хамт РФПИ буюу Оросын Шууд Хөрөнгө Оруулалтын Санд орох хувилбар байгаа гэж хэлсэн байна.
“Өмнө нь бол гай зовлон дунд хаяхгүй гэж амлаж байсан бол одоо Засгийн Газарт “Мечел”-д туслах нэгдсэн байр суурь бий болсон” гэж Үйлдвэр Худалдааны Яамны тэргүүн мэдэгдсэн байна. Үүнийг Аркадий Дворковичийн санал баталж байна.
“Мечел”, ВЭБ, РФПИ-ийн аль аль нь тайлбар өгөхөөс татгалзжээ. Ноён Дворкович болон азийн компанийн төлөөлөгчидтэй холбоо барих боломж олдохгүй байна.
2012 онд “Мечел” Эльгийн 25%-ийг 1 млрд $-аар зарахаар төлөвлөж байсан. Гэхдээ компанийн төлөвлөгөө өөрчлөгдсөн, Moody’s-ын тоймд 2014 оны эцэс гэхэд “Мечел” төслийнхөө 49%-ийг 2-2,5 млрд $-аар зарах гэж байна, гэхдээ үүнд ВЭБ-ны дэмжлэг хэрэгтэй гэж компанийн менежментийг иш татан дурдсан байдаг. Энэ мэдээллийг “Мечел”-д ойрхон сурвалжууд баталдаг ба дээд боломж нь 3 млрд $ гэж нэмж үнэлсэн юм. Төслийн маркетинг 4 дүгээр сард эхэлнэ, хөрөнгө оруулагчидтай зургаагаас есөн сар хэлэлцээр хийнэ гэж өмнө нь эх сурвалжууд ярьж байсан юм.
RMG-ийн Андрей Третельников азийн компаниуд бол Эльгийн хамгийн зөв хамтрагчид, учир нь зөвхөн тээврийн талаасаа ч байгаа юм биш гэж тэр үзэж байгаа юм. Тэдний хувьд энэ нь олон арван жилийн нийлүүлэлтийг тооцсон стратегийн хөрөнгө оруулалт байж болох юм, иймээс тэд Эльгийн үнэлгээн дээр хэт их зээлийн хөнгөлөлт (дисконт) шаардахгүй, учир нь харьцуулах бусад шинэ төслүүд хамаагүй их үнэтэй гэж энэ аналитик үзэж байна.
Харин БКС-ын Олег Петропавловский үүнийг зөвшөөрөхгүй байгаа юм. Тэрээр: “Мечел”-ийн үнэлгээ нүүрсний урсгал үнээ хэт өсгөсөн. Яагаад гэвэл 2012 оноос хойш үнэ нь 1,5 дахин өссөн, тэгтэл коксждог нүүрсний үнэ төслийн тооцоогоор тонн нь 180$-оос 110$ болж буусан шүү дээ” гэж байгаа.
“Мечел” Эльгинээс гарсан РЖД-ын төмөр замын салаагаа 50-70 млрд рублээр зарна гэж ярьж байгаа, гэхдээ Сангийн яам ч, Засгийн Газар ч төсвийг ингэж үрэх хийгээд түрүүлж капиталжуулахыг төлөвлөөгүй юм.
Орчуулсан: Судлаач Х.Д.Ганхуяг.
2014 оны 04 дүгээр сарын 14.